Jak wyliczyć wysokość podatku, przy przekroczeniu pierwszego progu podatkowego?
Pod pojęciem progu podatkowego należy rozumieć limit dochodów rocznych, do których przypisane są określone stawki podatku dochodowego od osób fizycznych. Taki sposób określania wysokości daniny na rzecz państwa obowiązuje podatników rozliczających się na zasadach ogólnych, a więc według skali podatkowej. Dotyczy to większości pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub zlecenie, ale także osoby prowadzące działalność gospodarczą, o ile wybiorą ten sposób opodatkowania.
Progi podatkowe w 2022 r.
Przy rozliczaniu podatku stosowane są dwie stawki – 17% i 32%. Do końca 2021 roku podatek rozliczany był zgodnie z następującymi limitami:
pierwszy próg podatkowy – do 85 528 zł. Do tej kwoty należny podatek wynosi 17%;
drugi próg – powyżej 85 528 zł. Od tej kwoty należy zapłacić 32% podatku dochodowego.
Od 2022 roku progi podatkowe prezentują się następująco:
I próg podatkowy, czyli 17%, będzie obowiązywał do 120 000 zł, od 1 lipca 2022 to 12%.
II próg podatkowy, czyli 32%, dotyczy kwoty dochodu przekraczającego 120 000 zł rocznie.
Opodatkowania 32% stawką podatku można uniknąć. Warunkiem jest złożenie przez pracownika stosownego oświadczenia o rozliczaniu się wspólnie z małżonką/małżonkiem. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy druga osoba nie przekracza pierwszego progu podatkowego oraz po spełnieniu innych kryteriów, takich jak pozostawanie w związku małżeńskim oraz posiadanie wspólności majątkowej.
Jak wyglądało przekroczenie pierwszego progu podatkowego do 2021?
Podstawą opodatkowania przy skali podatkowej jest dochód rozumiany jako różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania, pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne.
Schemat wyliczania podstawy opodatkowania:
wynagrodzenie brutto – KUP (250 zł lub 300 zł) – 13,71% z wynagrodzenia brutto = podstawa opodatkowania zaokrąglona do pełnych złotych
Schemat wyliczania zaliczki na podatek:
W roku 2021 wyliczenia podatkowe przedstawiały się następująco:
za miesiące, w których dochody danego pracownika nie przekraczają pierwszego progu podatkowego, pracodawca ma obowiązek naliczać 17% podatek;
w miesiącu przekroczenia pierwszego progu w danym zakładzie pracy pracodawca powinien naliczyć podatek 17% od części dochodów, które nie przekroczyły pierwszego progu, natomiast od kwoty nadwyżki – 32% podatku;
w kolejnym miesiącu po przekroczeniu pierwszego progu zaliczki wyniosą 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
Przekroczenie pierwszego progu podatkowego w 2022 roku
Progi podatkowe od 2022 roku prezentują się następująco:
I próg podatkowy, czyli 17%, do 120 000 zł, od lipca 2022 roku to 12% podatku.
II próg podatkowy, czyli 32%, dotyczy kwoty dochodu przekraczającego 120 000 zł rocznie.
Oprócz zwiększenia progów podatkowych zwiększyła się również kwota wolna od podatku. Jej wzrost jest znaczący z 8000 zł do 30 000 zł. Zmiana ta z kolei wpływa na kwotę zmniejszającą podatek. Do końca 2021 roku to 43,76 zł, do końca czerwca 2022 roku to 425,00 zł, od lipca 2022 roku to 300 zł.
Przykład 1
Pan Artur zarabia 30 000 zł. Miejsce jego zamieszkania znajduje się w innej miejscowości niż w tej w której znajduje się zakład pracy, stąd koszty uzyskania przychodu wynoszą miesięcznie 300 zł. W maju 2022 roku nastąpi przekroczenie pierwszego progu podatkowego.
Pracodawca powinien naliczyć podatek zgodnie z następującym schematem:
dochód narastająco od stycznia do maja: 127 935 zł [(30 000 – 13,71% – 300 zł)*5]
W sierpniu 2022 roku (narastająco od początku roku kalendarzowego) dochód pracownika wyniósł: 105 000,00 zł. Dodatkowo nie ma on naliczanych składek emerytalno-rentowych w związku z przekroczeniem i złożeniem stosownego oświadczenia.
We wrześniu 2022 roku pracownik uzyskał przychód w wysokości: 31 000,00 zł. Miejsce jego zamieszkania znajduje się tam, gdzie zakład pracy, stąd koszty uzyskania przychodu wynoszą miesięcznie 250 zł.
Ile będzie wynosić podatek?
105 000,00 zł + 29 990,50 zł = 134 990,50 zł
134 990,50 zł – 120 000,00 zł = 14 990,50 zł
wynagrodzenia brutto – 31 000,00 zł
składki ZUS: 759,50 zł (31 000,00 x 2,45% – tylko składka chorobowa)
