Polski Instytut Księgowości i Finansów Sp. z o.o. – biuro rachunkowe Lublin

Prowadzenie własnej działalności gospodarczej wiąże się niekiedy z popadnięciem w spiralę długów. Wystarczy jedna nierozważna inwestycja, nieopłacona faktura przez kluczowego kontrahenta lub opóźnienie w dostawie, aby przedsiębiorcy poślizgnęła się noga. Niestety prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej ma ten minus, że za wszelkie zobowiązania przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem, co w sytuacji posiadania przez niego rodziny może odbić się negatywnie również na jego najbliższych. 

Czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza? 

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest najprostszą formą prowadzenia własnego biznesu, która przeznaczona jest dla osób fizycznych. Założenie firmy w tej formie jest szybkie, tanie i w zasadzie niewymagające od przedsiębiorcy szczegółowej znajomości prawa. Działalność ta nie wymaga kapitału zakładowego czy sporządzania umowy lub statutu. Formalności związane z założeniem firmy można załatwić przed komputerem w ciągu kilkunastu minut. Wystarczy zarejestrować się w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz zgłosić powyższe do Urzędu Skarbowego, a także ZUS. 

Odpowiedzialność majątkowa przedsiębiorcy 

Ustawodawca nie ustanowił rozdziału między majątkiem jednoosobowej firmy a majątkiem prywatnym przedsiębiorcy. Oznacza to, że osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy w sposób nieograniczony. Działa to w dwojaki sposób – zarówno wierzyciel przedsiębiorstwa (np. kontrahent), jak i wierzyciel osobisty przedsiębiorcy (np. bank, który udzielił kredytu gotówkowego) mają prawo do zaspokojenia należnych im wierzytelności z majątku firmy i majątku prywatnego przedsiębiorcy. Warto dodać, że nie występuje tu tzw. odpowiedzialność subsydiarna, przez co wierzyciel nie ma obowiązku w pierwszej kolejności próbować egzekucji z majątku firmy, a dopiero w przypadku jej bezskuteczności zwracać się wobec majątku prywatnego dłużnika. 

Rozdzielność majątkowa przy długach przedsiębiorcy 

Błędem, choć nie tak dużym, jak wydaje się to na pierwszy rzut oka jest to, że zdecydowana większość przedsiębiorców będących w małżeństwie nie reguluje kwestii ustroju małżeńskiego. 

Z dniem zawarcia związku małżeńskiego, pomiędzy małżonkami tworzy się małżeńska wspólność majątkowa. Do majątku wspólnego zalicza się w szczególności: 

  • wynagrodzenie za pracę; 
  • dochody z działalności gospodarczej każdego z małżonków; 
  • dochody z majątku wspólnego; 
  • dochody z majątków osobistych każdego z małżonków (przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę). 

Brak rozdzielności majątkowej może doprowadzić do tego, że wierzyciel będzie mógł prowadzić egzekucję nie tylko z majątku osobistego dłużnika, ale również z majątku wspólnego małżeństwa. Możliwe jest to, jednak jedynie w sytuacji, gdy małżonek przedsiębiorcy wyraził zgodę na zaciągnięcie zadłużenia przez partnera. Jeśli takiej zgody nie wyraził, egzekucja może być prowadzona jedynie wobec majątku osobistego przedsiębiorcy. Jeżeli jednak małżonek dłużnika wyrazi zgodę na zaciągnięcie danego zobowiązania, będzie za nie odpowiadał, lecz tylko składnikami wchodzącymi do majątku wspólnego. Małżonek nigdy nie odpowiada za zobowiązania partnera majątkiem osobistym. 

Jeżeli przedsiębiorca wraz z małżonkiem zdecydują się na podpisanie intercyzy, majątek partnera dłużnika będzie nie do ruszenia, również ten, który przy wspólności wchodziłby do majątku wspólnego małżonków. Stanowi on bowiem oddzielną masę majątkową, z której wierzyciel nie ma możliwości egzekwowania swoich wierzytelności. O czym warto pamiętać to to, że ustanowienie rozdzielności majątkowej w czasie trwania małżeństwa, a po powstaniu zobowiązania (nawet jeszcze niewymagalnego) nie uratuje sytuacji. 

Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę 

Aby uniknąć ryzykowania całym swoim majątkiem, przedsiębiorca przed wstąpieniem w związek małżeński i założeniem rodziny powinien zastanowić się nad przekształceniem swojej jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową. Najprostszym sposobem będzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. 

Następstwem, a więc skutkiem przekształcenia firmy w taki sposób jest ograniczenie odpowiedzialności przedsiębiorcy. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki nie ponosi z własnego majątku przedsiębiorca, a ponosi je sama spółka jako podmiot prawny. 

Krótko mówiąc prowadzenie działalności gospodarczej zawsze będzie wiązało się z ryzykiem długów. Nie jest możliwe całkowite zabezpieczenie przedsiębiorcy i jego rodziny przed odpowiedzialnością za długi firmy. Można natomiast dokonać szeregu czynności prawnych, które odpowiedzialność mogłyby ograniczyć. Warto zadbać o to, by nikt z członków rodziny nie odpowiadał swoim majątkiem za ewentualne długi przedsiębiorcy, a także rozważyć przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową. 

Udostępnij artykuł:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *