Poręczyciel to osoba pomagająca uzyskać kredyt lub pożyczkę. Działa ona poprzez uwiarygodnienie kredytobiorcy przed instytucją udzielającą wsparcia. Poręczyciel zobowiązuje się do spłaty zobowiązania, jeśli dłużnik nie będzie regulował należności regularnie i zgodnie z umową.
Odpowiedzialność za długi
Obowiązujące przepisy przewidują tzw. prostą odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązanie. Oznacza to, że to dłużnik jest w pierwszej kolejności zmuszony do wykonania oznaczonej czynności. W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wierzyciel powinien w pierwszej kolejności kierować swoje roszczenie do dłużnika.
W związku z tym, że zobowiązania mogą przybierać różne formy, ustawodawca wiedział, że w niektórych sytuacjach jedna osoba nie będzie w stanie udźwignąć całej odpowiedzialności za zbyt wielki dług. Takie przypadki pojawiają się przede wszystkim wśród zobowiązań natury pieniężnej – kredytów i pożyczek. W związku z tym przepisy pozwalają na zastosowanie rozszerzonej odpowiedzialności za dług, określanej też jako odpowiedzialność akcesoryjna. Jej charakterystyczną cechą jest to, że oprócz podstawowego dłużnika za zobowiązanie odpowiada także osoba trzecia, która faktycznie nie musi korzystać z danego zobowiązania. Udział dodatkowego podmiotu jest formą zabezpieczenia interesów wierzyciela – jeśli główny dłużnik nie będzie w stanie wykonać swoich powinności, roszczenia mogą być kierowane do dłużnika dodatkowego.
Innymi, dodatkowymi zabezpieczeniami zobowiązania może być:
- zastaw
- hipoteka
- przewłaszczenie na zabezpieczenie
W jakiej sytuacji potrzebny jest poręczyciel kredytu?
Poręczenie kredytu jest niezbędne w sytuacji, gdy osoba, która ubiega się o jego przyznanie, nie posiada wystarczającej zdolności kredytowej. W takim przypadku poręczenie stanowi dodatkowe zabezpieczenie, a więc bank jest w stanie udzielić finansowania pomimo wątpliwości co do możliwości finansowych kredytobiorcy.
Żyrant kredytu czasami pomaga również wynegocjować z bankiem lepsze warunki kredytowania. Poręcznie obniża bowiem ryzyko banku, dlatego może on w zamian zgodzić się na niższe oprocentowanie lub udzielenie kredytu w większej wysokości i na dłuższy okres spłaty.
Standardowo poręczenie jest wymagane przy zaciąganiu kredytu studenckiego – żyrantem może być w tym przypadku np. rodzic. Warto pamiętać, że poręczenie stosowane jest nie tylko do zabezpieczania kredytu bankowego, ale również różnego rodzaju pożyczek – zarówno tych oferowanych przez instytucje pozabankowe, jak i pożyczek prywatnych.
Kto może zostać poręczycielem?
Poręczycielem może zostać wyłącznie osoba pełnoletnia, która posiada zdolność do czynności prawnych oraz zdolność kredytową. Niezbędna jest zatem stabilna sytuacja zawodowa i stałe dochody. W praktyce oznacza to najczęściej umowę o pracę na czas nieokreślony.
Nie oznacza to jednak, że inna forma zatrudnienia dyskwalifikuje do bycia żyrantem. Wiele instytucji akceptuje fakt, że żyrant uzyskuje dochody np. z działalności gospodarczej bądź emerytury. Nie ma zatem jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kto może być poręczycielem, ponieważ każdy bank może mieć w tym zakresie inne wymagania.
Niektóre banki ustalają np. maksymalny wiek kredytobiorcy, inne wymagają określonego poziomu dochodów itp. Należy pamiętać, że rzadko kiedy możliwe jest poręczenie kredytu przez małżonka.
Najczęściej funkcję żyranta pełnią rodzice bądź rodzeństwo, albo dalsi krewni kredytobiorcy. Równie dobrze może być to także osoba niespokrewniona np. przyjaciel, partner lub kolega z pracy. Podsumowując, poręczyciel to osoba, która musi najczęściej spełnić następujące wymagania:
- ukończyć 18 lat,
- mieć zdolność do czynności prawnych,
- mieć zdolność kredytową,
- nie mieć zaległości w spłacie swoich zobowiązań (banki sprawdzają żyranta w BIK i BIG).
Poręczycielem może być również inna instytucja – przykładowo, poręczeniami kredytów firmowych zajmują się profesjonalnie tzw. fundusze poręczeniowe.
Jak ustanowić poręczenie?
Podżyrowanie pożyczki lub kredytu powinno nastąpić w formie pisemnej. Zwyczajowo ma to miejsce w treści umowy, która wiąże bezpośrednio wierzyciela i głównego dłużnika. Określa się w niej zakres odpowiedzialności poręczyciela oraz okoliczności, w których to on będzie odpowiedzialny za prawidłowe wykonanie zobowiązania.
Poręczenie nie podlega dodatkowym opłatom, nie musimy także odwiedzać w tym celu kancelarii notarialnej. Umowa poręczenia może zostać zawarta również odrębnie – jako osobny druk dołączany do podstawowej umowy zobowiązującej dłużnika. Jej przygotowanie może zostać zlecone zarówno wierzycielowi, jak i samemu dłużnikowi. Nie ma obowiązku korzystania z pomocy prawnika przy konstruowaniu takiego zobowiązania.
Wzór umowy poręczenia znajdziesz tutaj.
