Emerytem lub rencistą jest osoba, która posiada ustalone prawo do emerytury lub renty. Aby otrzymać takie prawo dana osoba musi spełnić kilka warunków. Przede wszystkim musi być w odpowiednim wieku (dotyczy emerytów). Z kolei renta przyznawana jest osobom, które nie są zdolne do świadczenia pracy. Po spełnieniu wymaganych warunków wydawana jest decyzja o przyznaniu prawa do emerytury lub renty.
Zatrudnienie emeryta na podstawie stosunku pracy
Stosunek pracy z emerytem lub rencistą jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem ZUS, co wynika z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z tym pracodawca, który podpisał umowę z taką osobą, jest zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a także na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast składki na FP i FGŚP zależą od wieku pracownika. Nie ma obowiązku ich opłacania w przypadku:
• kobiet, które ukończyły 55 lat
• mężczyzn, którzy ukończyli 60 lat.
Składki na ZUS płaci się niezależnie od wymiaru czasu pracy, a także wysokości osiągniętego wynagrodzenia za pracę.
Podział składek ZUS
Do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych finansowanych przez pracownika zaliczamy:
- składkę na ubezpieczenie emerytalne wynoszącą 9,76% podstawy wymiaru składek,
- składkę na ubezpieczenie rentowe w wysokości 1,5% podstawy wymiaru składek,
- składkę na ubezpieczenie chorobowe obejmujące 2,45% podstawy wymiaru składek.
Oprócz składek na ubezpieczenia społeczne z wynagrodzenia pracownika potrącana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne – w wysokości 9% podstawy wymiaru składek.
Składki na ubezpieczenia za pracownika zatrudnionego w ramach umowy o pracę finansowane przez pracodawcę wynoszą:
- 9,76% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne,
- 6,5% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie rentowe,
- 1,67% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe, przy czym jest to wysokość standardowa i dotyczy płatników składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych,
- 2,45% na Fundusz Pracy,
- 0,10% na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
- 1,5% FEP.
Obowiązki związane z zatrudnieniem emeryta na podstawie stosunku pracy
Tak, jak w przypadku pozostałych pracowników, zatrudnienie emeryta wiąże się z obowiązkiem zgłoszenia go do ubezpieczeń. W celu zgłoszenia pracownika należy przekazać do ZUS deklarację ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 1X.
Jako datę powstania obowiązku ubezpieczenia należy podać pierwszy dzień obowiązywania umowy o pracę. Zgłoszenia należy dokonać w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.
Podatek od wynagrodzenia pracujących emerytów
Emeryt zatrudniony będzie na podstawie umowy o pracę musi pamiętać o tym, że przysługuje mu jedna kwota wolna od podatku w wysokości 30 tys. zł. Dlatego w sytuacji, gdy zdecyduje się dorabiać do emerytury, to nie powinien składać swojemu pracodawcy oświadczenia PIT-2. W przeciwnym razie kwota zmniejszająca podatek będzie uwzględniana w wyliczeniu zaliczki zarówno z emerytury jak i wynagrodzenia z umowy o pracę i po zakończeniu roku może okazać się, że wyjdzie podatek don
zapłaty nawet w kwocie 3600 zł.
Polski Ład wspiera emerytów w kontynuacji ich pracy oraz w rozwoju zawodowym. Od 2022 roku wprowadzono ulgę PIT dla wybranych emerytów, którzy mimo nabycia uprawnień do emerytury czasowo zrezygnują z jej pobierania i pozostaną aktywni zawodowo.
Emeryci którzy spełnią warunki nie będą płacić podatku od przychodów z pracy na etacie, zleceniu lub działalności gospodarczej – do kwoty 85 528 zł rocznie. Dodatkowo pracujący seniorzy, niepobierający emerytury i rozliczający się według skali podatkowej, będą płacić podatek dopiero po przekroczeniu 115 528 zł zarobków (30 tys. zł kwoty wolnej + 85 528 zł ulgi).