KRUS jest to akronim od Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Jest to instytucja państwowa odpowiedzialna za ubezpieczenie społeczne rolników, uregulowane ustawą z 20 grudnia 1990.
Podleganie pod ubezpieczenia oferowane przez KRUS nie jest prostym zadaniem – należy bowiem wykazać status rolnika oraz prowadzenie działalności związanej z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
Typy ubezpieczeń rolników
W ubezpieczeniu społecznym rolników funkcjonują na odrębnych zasadach finansowych dwa rodzaje ubezpieczenia:
- ubezpieczenie emerytalno–rentowe, finansowane w przeważającej części z dotacji budżetowej, uzupełnionej dochodami ze składek ubezpieczonych rolników;
- ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, realizację świadczeń z tego ubezpieczenia gwarantują jedynie składki od rolników, gromadzone w Funduszu Składkowym Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Fundusz ten jest osobą prawną, funkcje zarządu pełni z urzędu Prezes KRUS, pod nadzorem Rady Rolników.
Wymiar składek na ubezpieczenie społeczne rolników i terminy ich opłacania
- Składka wypadkowa, chorobowa i macierzyńska za każdego ubezpieczonego ustalana jest przez Radę Rolników i ogłaszana jest przez Prezesa Kasy w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski,
- Składka emerytalno-rentowa za każdego ubezpieczonego wynosi 10 % emerytury podstawowej, której wysokość ogłasza Prezes Kasy w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”
Składki na ubezpieczenie społeczne naliczane są w wymiarze miesięcznym niezależnie czy jest to ubezpieczenie z mocy ustawy czy ubezpieczenie na wniosek.
Jeśli okres podlegania jest krótszy niż miesiąc, to składki obliczane są proporcjonalnie do liczby dni podlegania temu ubezpieczeniu.
Rolnik prowadzący gospodarstwo rolne o powierzchni:
- do 50 ha przeliczeniowych – opłaca składkę na ubezpieczenie w wysokości podstawowej,
- do 100 ha przeliczeniowych – opłaca dodatkową składkę miesięczną na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, w wysokości 12% emerytury podstawowej,
- powyżej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych -opłaca dodatkową składkę miesięczną na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, w wysokości 24% emerytury podstawowej,
- powyżej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych – opłaca dodatkową składkę miesięczną na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, w wysokości 36% emerytury podstawowej,
- powyżej 300 ha przeliczeniowych opłaca dodatkową składkę miesięczną na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, w wysokości 48% emerytury podstawowej.
Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników składki na ubezpieczenie za każdego ubezpieczonego opłaca rolnik. Jeżeli działalność rolnicza jest prowadzona na rachunek kilku osób, obowiązek opłacenia składki ciąży na nich solidarnie. Obowiązek opłacenia składki powstaje od dnia, w którym powstało ubezpieczenie, a ustaje od dnia, w którym ono ustało.
Składki do KRUS są opłacane kwartalnie według poniższego harmonogramu:
- do 31 stycznia za I kwartał,
- do 30 kwietnia za II kwartał,
- do 31 lipca za III kwartał,
- do 31 października za IV kwartał.
Zwolnienie ze składek KRUS
W przypadku opłacania składek do ZUS przedsiębiorcy mogą korzystać z 6-miesięcznego zwolnienia w ramach tzw. ulgi na start, a następnie z 2-letniego okresu małego ZUS-u (opłaca się wówczas składki na ubezpieczenia społeczne w mniejszej wysokości). Ostatnimi czasy obowiązek opłacania składek był także zawieszony ze względu na obostrzenia związane z pandemią koronawirusa w Polsce.
Wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne (niezależnie od tego, czy są opłacane do ZUS, czy też do KRUS) muszą być przekazywane zgodnie z obowiązującymi terminami. W przeciwnym wypadku instytucja ubezpieczeniowa ma prawo do naliczania odsetek za zwłokę za każdy dzień opóźnienia, zaczynając od dnia następnego po upływie terminu płatności.
Osoby podlegające rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu nie mają możliwości korzystania z ulg dla początkujących przedsiębiorców, tak jak ma to miejsce w przypadku ubezpieczonych w ZUS. Jedynym zwolnieniem, które oferuje ustawodawca, jest sytuacja związana z pandemią koronawirusa. W praktyce oznacza to, że obowiązek regularnego opłacania składek do KRUS nie podlega żadnemu wyłączeniu, nawet w przypadku rolników, którzy dopiero zaczynają swoją działalność. Przyjmuje się bowiem, że wysokość składek do KRUS jest już i tak zbyt niska w porównaniu do składek odprowadzanych do ZUS – nie ma więc uzasadnienia do ich czasowego wstrzymania lub obniżenia.
Wysokość składki KRUS w II kwartale 2022 r.
Zgodnie z Uchwałą Nr 1 Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników z dnia 25 lutego 2022 r. została ogłoszona wysokość miesięcznej składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie w II kwartale 2022 r. (M.P. z 2022 r., poz. 289).
W związku z tym, wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie za podlegającego przez cały miesiąc rolnika, małżonka, domownika i pomocnika rolnika w II kwartale 2022 r. wynosi 60,00 zł miesięcznie.
Jeżeli rolnik, małżonek lub domownik objęty jest tym ubezpieczeniem na wniosek wyłącznie w zakresie ograniczonym, należna składka stanowi 1/3 pełnej składki, tj. 20,00 zł miesięcznie.
Jednocześnie Kasa informuje, że w marcu br. wysokość emerytury podstawowej wynosi 1084,58 zł, w związku z tym podstawowa miesięczna składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe za rolników, małżonków i domowników w II kwartale 2022 r. wynosi 108,00 zł.
Dodatkowa miesięczna składka na to ubezpieczenie za rolników prowadzących gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej 50 ha przeliczeniowych użytków rolnych stanowić będzie:
- 12% emerytury podstawowej tj. 130,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych do 100 ha przeliczeniowych,
- 24% emerytury podstawowej tj. 260,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych powyżej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych,
- 36% emerytury podstawowej tj. 390,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących użytki rolne powyżej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych,
- 48% emerytury podstawowej tj. 521,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących użytki rolne powyżej 300 ha przeliczeniowych.
