Praca zdalna do rodzaj zatrudnienia, w którym pracownik wykonuję pracę całkowicie lub częściowo w miejscu przez siebie wskazanym. Miejsce to musi zostać każdorazowo uzgodnione z pracodawcą, zwłaszcza w kontekście komunikacji zdalnej.
Kiedy nie można pracować zdalnie?
Praca zdalna nie obejmuje:
- Wykonywania zadań szczególnie niebezpiecznych.
- Prac, które przekraczają dopuszczalne normy czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych.
- Zadań związanych z czynnikami chemicznymi, które stwarzają zagrożenie, o którym mowa w przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy związanymi z występowaniem czynników chemicznych w miejscu pracy.
- Prac związanych z eksponowaniem się na działanie szkodliwych czynników biologicznych, substancji radioaktywnych oraz innych substancji lub mieszanin, które wydzielają uciążliwe zapachy.
- Zadań, które prowadzą do intensywnego zabrudzenia.
Ocena ryzyka
Nie zależnie od tego, czy pracownik będzie wykonywał pracę zdalną częściowo, w pełni, czy okazjonalnie, ani czy będzie to na żądanie pracodawcy, przed umożliwieniem pracownikowi pracy zdalnej pracodawca musi przeprowadzić i udokumentować ocenę ryzyka zawodowego. Na podstawie tej oceny pracodawca musi przygotować informację dla pracownika, która zawiera zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej.
Przy ocenie ryzyka zawodowego pracownika pracującego zdalnie należy szczególnie zwrócić uwagę na wpływ tej pracy na wzrok, układ mięśniowo-szkieletowy oraz aspekty psychospołeczne.
Na podstawie wyników oceny ryzyka zawodowego pracodawca musi opracować informację zawierającą:
- Zasady i sposoby prawidłowej organizacji stanowiska pracy zdalnej, zawierające wymogi ergonomii.
- Zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy na odległość.
- Zbiór czynności do wykonania po zakończeniu pracy zdalnej.
- Zasady postępowania w sytuacjach wyjątkowych, które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego.
Należy podkreślić, że to pracownik jest odpowiedzialny za organizację stanowiska pracy zdalnej, z uwzględnieniem wymogów ergonomii. Pracodawca może zezwolić na pracę zdalną, pod warunkiem że pracownik złoży oświadczenia, w których:
- Zadeklaruje, że zapoznał się z oceną ryzyka zawodowego i informacją przygotowaną przez pracodawcę oraz zobowiąże się do przestrzegania zasad bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej.
- Potwierdzi, że w miejscu pracy, które wybrał i uzgodnił z pracodawcą, panują bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Kontrola pracownika
Pracodawca ma uprawnienie do przeprowadzania kontroli dotyczących wykonywania pracy zdalnej przez pracownika. Kontrole te mogą obejmować aspekty związane z bezpieczeństwem i higieną pracy oraz przestrzeganiem wymagań dotyczących bezpieczeństwa oraz ochrony informacji, w tym zasad ochrony danych osobowych. Warunki i sposób przeprowadzania takich kontroli są określone w umowie, regulaminie, wytycznych lub porozumieniu zawartym między pracodawcą a pracownikiem.
Kontrola jest realizowana we współpracy z pracownikiem w miejscu, w którym pracownik wykonuje pracę zdalną, w czasie trwania jego godzin pracy. Pracodawca dostosowuje formę kontroli do specyfiki miejsca pracy zdalnej i rodzaju wykonywanych zadań.
Należy podkreślić, że podczas kontroli należy szanować prywatność pracownika, który pracuje zdalnie, oraz innych osób przebywających w miejscu wykonywania pracy zdalnej. Kontrola nie może zakłócać normalnego użytkowania domowych pomieszczeń.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości, zwłaszcza związanych z niewłaściwym przestrzeganiem przepisów i zasad dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, pracodawca ma prawo zobowiązać pracownika do usunięcia tych nieprawidłowości w określonym terminie. Jeśli naruszenia są poważne, pracodawca może wycofać zgodę na wykonywanie pracy zdalnej przez pracownika. W takiej sytuacji pracownik powinien powrócić do pracy w miejscu wykonywania dotychczasowych obowiązków w terminie ustalonym przez pracodawcę.
Praca zdalna a obowiązki pracodawcy
Podczas pracy zdalnej pracodawca ma obowiązek wypełniania zadań wynikających z charakteru i warunków wykonywanej pracy, zgodnie z przepisami zawartymi w dziale X Kodeksu pracy. Jednak nie jest odpowiedzialny za następujące obowiązki:
- Wyznaczanie osoby nadzorującej bezpieczeństwo i higienę pracy pracowników w sytuacjach, gdy w tym samym miejscu pracują pracownicy różnych pracodawców.
- Zapewnianie środków do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
- Wyznaczanie pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz pracowników do wykonywania działań związanych z gaszeniem pożarów i ewakuacją pracowników.
- Zapewniania łączności z zewnętrznymi służbami specjalizującymi się w udzielaniu pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwie medycznym czy ochronie przeciwpożarowej.
- Organizowanie stanowiska pracy.
- Odpowiadanie i za stan pomieszczeń pracy i techniczne wyposażenie, a także za działanie urządzeń ochrony zbiorowej oraz zapewnianie ich właściwego stosowania zgodnie z przeznaczeniem.
- Realizowanie wymagań przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy związanych z rozbudową, przebudową obiektów budowlanych lub ich części, gdzie znajdują się miejsca pracy zdalnej, oraz związanymi z budową nowych obiektów budowlanych, gdzie przewiduje się miejsca pracy zdalnej.
- Realizowanie wymagań przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy związanych z zapewnieniem odpowiednich pomieszczeń odpowiednich do rodzaju wykonywanych prac.
- Utrzymywanie obiektów budowlanych oraz pomieszczeń pracy w stanie, który zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
- Dostarczania pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie trudnych, bezpłatnie, odpowiednich posiłków i napojów.
- Zapewnienie pracownikom urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dostarczania środków higieny osobistej.
- Umieszczenie pracownika wykonującego pracę zdalną na terenie zakładu pracy, umożliwianie kontaktowania się z innymi pracownikami oraz korzystanie z pomieszczeń, urządzeń i obiektów socjalnych pracodawcy zgodnie z ogólnymi zasadami obowiązującymi dla pozostałych pracowników.
Podstawa prawna:
