Od 1 lipca ruszają Pracownicze Plany Kapitałowe
1 stycznia 2019 roku w życie weszła ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych. Oznacza to, że już od 1 lipca br. pierwsi pracownicy będą mogli rozpocząć oszczędzanie do przyszłych świadczeń emerytalnych. To zupełnie nowe podejście w naszym systemie emerytalnym, choć z powodzeniem stosowane od dawna przez m.in. Wielką Brytanię, Niemcy czy Szwecję. PPK to długoterminowy program oszczędzania prywatnych środków. Mimo, że jest on powszechny i zostaną nim objęte wszystkie podmioty zatrudniające, to dla samego zatrudnionego jest on dobrowolny. Pracownik (każdy, za którego firma odprowadza składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe do ZUS) samodzielnie zdecyduje czy chce należeć do programu. Zapisanie się do PPK nie wiąże się z długoterminowymi zobowiązaniami – w każdej chwili, bez żadnych konsekwencji pracownik może z niego wystąpić. Jaki jest cel? Według Polskiego Funduszu Rozwoju – PPK zostały opracowane po to, aby zwiększyć bezpieczeństwo finansowe Polaków, wpłynąć na rozwój gospodarki, przedsiębiorstw oraz miejsc pracy, a także by pomnażać prywatne oszczędności emerytalne pracowników. Wpłaty na konto PPK będą pochodzić z trzech źródeł: od pracodawcy, pracownika i państwa. Środki zgromadzone na koncie będą dziedziczone. Mechanizm PPK Program charakteryzuje automatyzm zapisu osób zatrudnionych, które ukończyły 18. rok życia, a nie ukończyły 55. roku życia. Po ukończeniu 55. roku pracownik samodzielnie składa wniosek o przystąpienie do programu. Do PPK nie mogą przystąpić osoby, które ukończyły 70. rok życia. Pracodawca, którego pracownicy wyrażą chęć udziału w programie dokona wyboru instytucji finansowej zarządzającej PPK i za jej pośrednictwem otworzy dla niego imienny rachunek, na którym będą gromadzone oszczędności. Pracodawca i pracownik przekazują do PPK wpłaty podstawowe. Ponadto zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą zadeklarować przekazywanie wpłat dodatkowych (dobrowolnych). Ich wysokość naliczana jest procentowo od wynagrodzenia brutto pracownika. Państwo będzie dodawać do tej puli określone kwoty – niezależne od wysokości dochodów pracownika. Kto i ile? Wpłaty podstawowe pracownika, który przystąpi do programu, będą obliczane i pobierane przez pracodawcę w momencie wypłaty wynagrodzenia, w wysokości 2 proc. swojego wynagrodzenia brutto. W przypadku osób osiągających najniższe dochody ta wpłata podstawowa może jednak być mniejsza. • Oszczędzający otrzyma od państwa jednorazowo 250 zł tzw. wpłaty powitalnej. Następnie – co roku, po spełnieniu określonych warunków, będzie zasilać rachunek pracownika kwotą 240 zł. Wysokość wpłat finansowanych przez pracodawcę: • wpłata podstawowa (obowiązkowa): 1,5 proc. wynagrodzenia brutto; • wpłata dodatkowa (dobrowolna): do 2,5 proc. wynagrodzenia brutto. Pracodawca nie może sam z obowiązków zrezygnować – dokonywanie wpłat będzie jego obowiązkiem ustawowym. Nie wolno mu też potrącać tej kwoty z wynagrodzenia pracownika. Wypłata z PPK Pracownik oszczędzający w programie PPK, będzie mógł swobodnie korzystać ze zgromadzonych środków na swoim rachunku po osiągnięciu 60-tego roku życia – bez względu na status aktywności zawodowej. Po 60 roku życia pracownik może dalej odkładać środki w PPK bądź też skorzystać z domyślnej formy wypłaty: a) jednorazowo wypłacić 25 proc. środków, a pozostałe środki wypłacać co miesiąc przez 10 lat. b) pracownik może również wszystkie środki wypłacać w dowolnej liczbie rat. Jednorazowo może wypłacić nawet 100 proc. środków. Należy jednak pamiętać o tym, że skrócenie okresu wypłat poniżej 10 lat będzie skutkować koniecznością zapłaty należnego podatku. Pracownik będzie mógł też dokonać wypłaty transferowej, czyli przenieść zgromadzone środki na: • polisę w zakładzie ubezpieczeń – z prawem do świadczenia okresowego lub dożywotniego, • rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej, zgodnie z warunkami określonymi w ustawie o PPK. Ważne. System daje również możliwość wypłacenia środków wcześniej: • w sytuacji poważnej choroby uczestnika lub jego najbliższych – do 25 proc. środków • aby pokryć wkład własny przy zaciągnięciu kredytu na zakup mieszkania lub budowy domu – do 100 proc. środków. Jakie obowiązki dla pracodawców? Od 1 stycznia każda firma lub instytucja zatrudniająca co najmniej jedną osobę, podlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, musi utworzyć PPK dla swoich pracowników – poza wyjątkami określonymi ustawą. Aby każdy pracodawca mógł dobrze przygotować się do nowych obowiązków, przewidziano dwuletni okres przygotowawczy. Termin, w którym dane przedsiębiorstwo musi utworzyć PPK, zależy od wielkości danej firmy – czyli od liczby osób zatrudnionych. HARMONOGRAM dla firm: • od 1 lipca 2019 r. – firmy zatrudniające co najmniej 250 osób według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r.; • od 1 stycznia 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 50 osób według stanu na dzień 30 czerwca 2019 r.; • od 1 lipca 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 20 osób według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.; • od 1 stycznia 2021 r. – pozostałe podmioty, w tym jednostki sektora finansów publicznych. W obowiązującym pracodawcę terminie musi on utworzyć PPK dla pracowników. Aby w obowiązującym terminie utworzyć PPK dla swoich pracowników, pracodawca zawiera: • umowę o zarządzanie PPK z instytucją finansową wybraną w porozumieniu z zakładową organizacją związkową; • umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych. Ponadto pracodawca ma obowiązek prawidłowego obliczania wysokości wpłat oraz terminowego przekazywanie ich do wybranej instytucji finansowej. Poza tym musi gromadzić i archiwizować dokumentację dotyczącą PPK oraz przekazywać pracownikom oraz wybranej instytucji finansowej informacji związanych z utworzonym PPK. Jeżeli w danej firmie nie działa zakładowa organizacja związkowa, to pracodawca wybiera instytucję finansową w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych. Wyłonienie takiej reprezentacji odbywa się na zasadach przyjętych w danym przedsiębiorstwie.