Jakie są skutki przedwczesnej wypłaty środków z rachunku PPK?
Pracownicze Plany Kapitałowe, w skrócie PPK to program umożliwiający oszczędzanie dodatkowych środków na emeryturę, finansowany zarówno przez pracodawców, jak i pracowników oraz państwo. Od 1 stycznia 2021 r. PPK obejmuje już wszystkich pracodawców. Oznacza to, że każdy pracodawca, nawet ten zatrudniający zaledwie jednego pracownika, musi zawrzeć umowę z wybraną instytucją finansową celem wdrożenia PPK w jego przedsiębiorstwie Na czym polega oszczędzanie? Oszczędzanie polega na odkładaniu części wynagrodzenia pracownika na specjalnie założony rachunek imienny w wybranej wspólnie przez pracodawcę i pracowników instytucji finansowej. Do tych oszczędności dokłada się comiesięczne wpłaty pracodawcy, wpłatę powitalną finansowaną przez państwo i wpłaty coroczne również finansowane przez państwo. Rezygnacja z PPK Ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych przewiduje, że pracownicy zatrudniani przez przedsiębiorcę, automatycznie, bez składania żadnych oświadczeń czy deklaracji, stają się uczestnikami PPK. Przewiduje również wyjątki dotyczące na przykład pracowników, którzy najpóźniej w pierwszym dniu zatrudnienia ukończyli 70. rok życia. Ponadto, pracownicy pomiędzy 55. a 70. rokiem życia będą zawierali umowę o prowadzenie rachunku w ramach PPK wyłącznie na swój wniosek. Ustawa pozostawia pracownikom prawo wyboru – każdy z nich może wypisać się z udziału w Pracowniczym Planie Kapitałowym, jeśli złoży odpowiednią deklarację o rezygnacji. Czy warto rezygnować z PPK? Ogromną zaletą PPK z perspektywy pracownika są wpłaty pracodawcy oraz państwa. Każda osoba, która przystąpi do PPK będzie odprowadzać co miesiąc na swoje indywidualne konto 2% swojego wynagrodzenia netto (potrącane z pensji netto). Do tego pracodawca z własnych środków dołoży co miesiąc 1,5% wynagrodzenia brutto pracownika. Od państwa uczestnik PPK otrzyma 250 zł jednorazowej wpłaty powitalnej i 240 zł dopłaty rocznej. Wcześniejsza wypłata środków z PPK – skutki Oszczędności gromadzone przez uczestnika PPK są jego prywatną własnością. Oznacza to, że można w dowolnym momencie z nich skorzystać, dokonując zwrotu środków lub wypłaty w trudnych sytuacjach życiowych. Zwrot środków to wycofanie przez uczestnika PPK oszczędności zgromadzonych na jego rachunku PPK w dowolnym momencie przed 60. rokiem życia, bez konieczności podawania przyczyny. Przy zwrocie należy mieć jednak na uwadze to, że wypłata nie obejmie całości zgromadzonych środków. Zostanie ona pomniejszona o: dopłaty pochodzące ze środków publicznych – wpłata powitalna oraz dopłaty roczne 30% środków pochodzących z wpłat pracodawcy (procent ten trafi na konto i subkonto w ZUS) 19% podatek od zysków kapitałowych wypracowanych przez pozostałą część środków, pochodzącą z wpłat pracodawcy oraz wpłat pracownika. Przykład: Pan Jan ma 30 lat i otrzymuje wynagrodzenie 5 000 zł brutto. Co miesiąc odprowadza on na swoje konto 100 zł (2% * 5 000 zł) z własnego wynagrodzenia, a pracodawca dołoży z własnej kieszeni 75 zł (1,5% * 5 000 zł). Należy pamiętać tutaj, że od wpłaty pracodawcy, uczestnicy PPK odprowadzają podatek dochodowy. W przypadku wpłaty pracodawcy w kwocie 75 zł, z wynagrodzenia netto danej osoby, zostanie potrącony podatek w wysokości 13 zł. Pan Jan po 25 latach oszczędzania, na swoim rachunku zgromadzi 58 750 zł. Jeśli zrezygnuje w wieku 55 lat z dalszych oszczędności i wypłaci wszystkie zgromadzone środki to zamiast 58 750 zł, otrzyma tylko 37 057,50 zł!!!! Straci wtedy aż 36,92% swoich środków. 58 750 zł – 6 000 zł – 250 zł – (30%* 22 500 zł) – 19% * (30 000 zł + 70% * 22 500 zł) = 37 057,50 zł
Pracownicze Plany Kapitałowe
1 stycznia 2019 roku weszła w życie większość przepisów ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych. Głównym założeniem tych przepisów jest objęcie pracowników powszechnym programem oszczędzania na poczet przyszłej emerytury przy wykorzystaniu środków pochodzących z trzech źródeł: od pracownika od pracodawcy od Skarbu Państwa Obowiązek prowadzenia PPK opiera się przede wszystkim na zawarciu umowy o zarządzanie PPK i powstaje w momencie zatrudniania co najmniej 1 osoby (zarówno zatrudnionej na podstawie umowy o pracę jak i na podstawie umowy zlecenia). Umowę dotyczącą zarządzania PPK zawiera się z instytucją finansową w postaci elektronicznej. Drugim typem umowy jest umowa o prowadzenie PPK pomiędzy podmiotem zarządzającym PPK a instytucją finansową, z którą podmiot zawarł umowę o zarządzanie PPK. Jednakże, umowa ta będzie zawierana przez pracodawcę w imieniu i na rzecz konkretnych pracowników. Pracodawca zawiera umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej po upływie trzeciego miesiąca zatrudnienia, nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia, chyba że pracownik zadeklaruje przed upływem tego terminu niedokonywanie wpłat do PPK, na podstawie deklaracji złożonej w formie pisemnej pracodawcy, albo przestanie być w stosunku do tego pracodawcy osobą zatrudnioną. Terminy wdrożenia I etap dotyczył firm zatrudniających powyżej 250 osób (według stanu na 31.12.2019 r.) i rozpoczął się 1 lipca 2019 roku. Pracodawcy mieli czas do 25 października 2019 na zawarcie umowy o zarządzanie PPK do 12 listopada 2019 na zawarcie umowy o prowadzenie PPK. II etap wdrażania PPK obejmuje firmy zatrudniające co najmniej 50 osób (według stanu na 30.06.2019 r.) i rozpoczął się 1 stycznia 2020 roku. W związku z pandemią COVID-19 przedłużono terminy zawierania umów tworzących PPK. Nowe terminy są następujące: umowa o zarządzaniu PPK do 27 października 2020 r. umowa o prowadzenie PPK do 10 listopada 2020 roku. III etap wprowadzania PPK, obejmujący firmy zatrudniające co najmniej 20 osób (według stanu na 31.12.2019) rozpoczął się 1 lipca 2020. Pracodawcy mają czas na zawarcie umów o zarządzanie PPK do 27 października 2020, umów o prowadzenie PPK do 10 listopada 2020. W związku ze zmianą w II etapie, terminy na zawarcie umów w II i III etapie pokrywają się. IV i ostatni etap rozpocznie się 1 stycznia 2021 roku i obejmie pozostałe podmioty zatrudniające i jednostki sektora publicznego, bez względu na stan zatrudnienia. Terminy zawarcia umów dla jednostek sektora finansów publicznych to kolejno: umowa o zarządzanie PPK – do 26 marca 2021 umowa o prowadzenie PPK − do 10 kwietnia 2021. Natomiast dla pozostałych pomiotów terminy zawarcia umów są następujące: umowa o zarządzanie PPK − do 23 kwietnia 2021 umowa o prowadzenie PPK − do 10 maja 2021. Jakie wyglądają wpłaty? Wpłacający Wpłata podstawowa Wpłata dodatkowa Pracodawca 1,5% miesięcznego wynagrodzenia brutto do 2,5% miesięcznego wynagrodzenia brutto Pracownik 2% miesięcznego wynagrodzenia brutto (dla osób, których dochód nie przekracza 120% minimalnego wynagrodzenia preferencyjna wpłata podstawowa jest nie mniejsza niż 0,5%) do 2,0% miesięcznego wynagrodzenia brutto Fundusz Pracy Wpłata jednorazowa Dopłata roczna 250 zł 240 zł Kto nie musi wprowadzać PPK? Samozatrudniony, czyli osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, o ile nie zatrudnia osób będących osobami zatrudnionymi w rozumieniu ustawy o PPK. Osoba fizyczna, która zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z prowadzoną działalnością gospodarczą tego podmiotu, inną osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby (czyli na przykład osoby zatrudniające opiekunki do dzieci lub dorywczą pomoc domową). Mikroprzedsiębiorca, któremu wszystkie osoby zatrudnione złożyły deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat. Pracodawca, który (w terminie, w którym ustawa o PPK ma dla niego zastosowanie) prowadzi PPE oraz nalicza i odprowadza składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia, jeżeli do PPE przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych
JAK PRAWIDŁOWO WYPISAĆ SIĘ Z PPK?
Pracownik, który nie będzie chciał skorzystać z PPK, będzie musiał podpisać szereg zobowiązań, począwszy od oświadczenia, że rezygnacja jest działaniem świadomym. Zgodnie z ustawą z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych, każdy ubezpieczony ma możliwość zrezygnowania z PPK. Ubezpieczeni, którzy nie chcą oszczędzać w ten sposób, będą musieli wypełnić specjalną deklarację, która powinna zawierać: 1) dane dotyczące uczestnika PPK: imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL, a w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL datę urodzenia, serię i numer dowodu osobistego lub numer paszportu albo innego dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego; 2) nazwę podmiotu zatrudniającego; 3) oświadczenie uczestnika PPK o posiadaniu przez niego wiedzy o konsekwencjach złożenia deklaracji Rezygnacja powinna zostać sporządzona w formie papierowej, a każda pojawiająca się na niej korekta, powinna zostać potwierdzona podpisem uczestnika. Jej wzór jest dostępny w Rozporządzeniu w sprawie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych.
Od 1 lipca ruszają Pracownicze Plany Kapitałowe
1 stycznia 2019 roku w życie weszła ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych. Oznacza to, że już od 1 lipca br. pierwsi pracownicy będą mogli rozpocząć oszczędzanie do przyszłych świadczeń emerytalnych. To zupełnie nowe podejście w naszym systemie emerytalnym, choć z powodzeniem stosowane od dawna przez m.in. Wielką Brytanię, Niemcy czy Szwecję. PPK to długoterminowy program oszczędzania prywatnych środków. Mimo, że jest on powszechny i zostaną nim objęte wszystkie podmioty zatrudniające, to dla samego zatrudnionego jest on dobrowolny. Pracownik (każdy, za którego firma odprowadza składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe do ZUS) samodzielnie zdecyduje czy chce należeć do programu. Zapisanie się do PPK nie wiąże się z długoterminowymi zobowiązaniami – w każdej chwili, bez żadnych konsekwencji pracownik może z niego wystąpić. Jaki jest cel? Według Polskiego Funduszu Rozwoju – PPK zostały opracowane po to, aby zwiększyć bezpieczeństwo finansowe Polaków, wpłynąć na rozwój gospodarki, przedsiębiorstw oraz miejsc pracy, a także by pomnażać prywatne oszczędności emerytalne pracowników. Wpłaty na konto PPK będą pochodzić z trzech źródeł: od pracodawcy, pracownika i państwa. Środki zgromadzone na koncie będą dziedziczone. Mechanizm PPK Program charakteryzuje automatyzm zapisu osób zatrudnionych, które ukończyły 18. rok życia, a nie ukończyły 55. roku życia. Po ukończeniu 55. roku pracownik samodzielnie składa wniosek o przystąpienie do programu. Do PPK nie mogą przystąpić osoby, które ukończyły 70. rok życia. Pracodawca, którego pracownicy wyrażą chęć udziału w programie dokona wyboru instytucji finansowej zarządzającej PPK i za jej pośrednictwem otworzy dla niego imienny rachunek, na którym będą gromadzone oszczędności. Pracodawca i pracownik przekazują do PPK wpłaty podstawowe. Ponadto zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą zadeklarować przekazywanie wpłat dodatkowych (dobrowolnych). Ich wysokość naliczana jest procentowo od wynagrodzenia brutto pracownika. Państwo będzie dodawać do tej puli określone kwoty – niezależne od wysokości dochodów pracownika. Kto i ile? Wpłaty podstawowe pracownika, który przystąpi do programu, będą obliczane i pobierane przez pracodawcę w momencie wypłaty wynagrodzenia, w wysokości 2 proc. swojego wynagrodzenia brutto. W przypadku osób osiągających najniższe dochody ta wpłata podstawowa może jednak być mniejsza. • Oszczędzający otrzyma od państwa jednorazowo 250 zł tzw. wpłaty powitalnej. Następnie – co roku, po spełnieniu określonych warunków, będzie zasilać rachunek pracownika kwotą 240 zł. Wysokość wpłat finansowanych przez pracodawcę: • wpłata podstawowa (obowiązkowa): 1,5 proc. wynagrodzenia brutto; • wpłata dodatkowa (dobrowolna): do 2,5 proc. wynagrodzenia brutto. Pracodawca nie może sam z obowiązków zrezygnować – dokonywanie wpłat będzie jego obowiązkiem ustawowym. Nie wolno mu też potrącać tej kwoty z wynagrodzenia pracownika. Wypłata z PPK Pracownik oszczędzający w programie PPK, będzie mógł swobodnie korzystać ze zgromadzonych środków na swoim rachunku po osiągnięciu 60-tego roku życia – bez względu na status aktywności zawodowej. Po 60 roku życia pracownik może dalej odkładać środki w PPK bądź też skorzystać z domyślnej formy wypłaty: a) jednorazowo wypłacić 25 proc. środków, a pozostałe środki wypłacać co miesiąc przez 10 lat. b) pracownik może również wszystkie środki wypłacać w dowolnej liczbie rat. Jednorazowo może wypłacić nawet 100 proc. środków. Należy jednak pamiętać o tym, że skrócenie okresu wypłat poniżej 10 lat będzie skutkować koniecznością zapłaty należnego podatku. Pracownik będzie mógł też dokonać wypłaty transferowej, czyli przenieść zgromadzone środki na: • polisę w zakładzie ubezpieczeń – z prawem do świadczenia okresowego lub dożywotniego, • rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej, zgodnie z warunkami określonymi w ustawie o PPK. Ważne. System daje również możliwość wypłacenia środków wcześniej: • w sytuacji poważnej choroby uczestnika lub jego najbliższych – do 25 proc. środków • aby pokryć wkład własny przy zaciągnięciu kredytu na zakup mieszkania lub budowy domu – do 100 proc. środków. Jakie obowiązki dla pracodawców? Od 1 stycznia każda firma lub instytucja zatrudniająca co najmniej jedną osobę, podlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, musi utworzyć PPK dla swoich pracowników – poza wyjątkami określonymi ustawą. Aby każdy pracodawca mógł dobrze przygotować się do nowych obowiązków, przewidziano dwuletni okres przygotowawczy. Termin, w którym dane przedsiębiorstwo musi utworzyć PPK, zależy od wielkości danej firmy – czyli od liczby osób zatrudnionych. HARMONOGRAM dla firm: • od 1 lipca 2019 r. – firmy zatrudniające co najmniej 250 osób według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r.; • od 1 stycznia 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 50 osób według stanu na dzień 30 czerwca 2019 r.; • od 1 lipca 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 20 osób według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.; • od 1 stycznia 2021 r. – pozostałe podmioty, w tym jednostki sektora finansów publicznych. W obowiązującym pracodawcę terminie musi on utworzyć PPK dla pracowników. Aby w obowiązującym terminie utworzyć PPK dla swoich pracowników, pracodawca zawiera: • umowę o zarządzanie PPK z instytucją finansową wybraną w porozumieniu z zakładową organizacją związkową; • umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych. Ponadto pracodawca ma obowiązek prawidłowego obliczania wysokości wpłat oraz terminowego przekazywanie ich do wybranej instytucji finansowej. Poza tym musi gromadzić i archiwizować dokumentację dotyczącą PPK oraz przekazywać pracownikom oraz wybranej instytucji finansowej informacji związanych z utworzonym PPK. Jeżeli w danej firmie nie działa zakładowa organizacja związkowa, to pracodawca wybiera instytucję finansową w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych. Wyłonienie takiej reprezentacji odbywa się na zasadach przyjętych w danym przedsiębiorstwie.