Zasady odliczeń VAT w 2021 roku – część III
Prawo do odliczenia VAT przy braku zapłaty za fakturę Prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi, zasadniczo przysługuje podatnikowi w rozliczeniu za okres, w którym po stronie sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonanej czynności, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym nabywca otrzymał fakturę potwierdzającą zakup. Jeżeli jednak podatnik nie dokona odliczenia w tym terminie, może to uczynić w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych. Przepisy o VAT generalnie nie uzależniają, poza wyraźnie wskazanymi w ustawie o VAT przypadkami, prawa do odliczenia VAT naliczonego od zapłaty za nabyte towary czy usługi. Przy dłuższej zwłoce z zapłatą za fakturę, podatnik będzie musiał skorygować odliczony VAT w ramach ulgi na złe długi. W myśl art. 89b ust. 1 ustawy o VAT w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik ma obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego wynikającego z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 90. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Przepis ten nie ma zastosowania wówczas, gdy dłużnik ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 90. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności. Jeżeli należność zostanie uregulowana częściowo, korekta dotyczyć będzie podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przykład 15 marca 2021 r. pan Adam otrzymał od polskiego kontrahenta fakturę za zakupione w tym miesiącu towary handlowe. Termin płatności mija 31 marca. Nie zapłacił należności wynikającej z tej faktury. Czy ma prawo do odliczenia VAT z tej faktury? Co do zasady podatnik może odliczyć VAT naliczony z tej faktury w rozliczeniu za marzec 2021 r. (lub kwiecień, maj bądź czerwiec 2021 r.). Jeżeli podatnik odliczy VAT z tej faktury, jednak nie ureguluje należności do końca czerwca 2021 r. (90. dzień od upływu terminu płatności przypada 29 czerwca 2021 r.), w rozliczeniu za czerwiec 2021 r. będzie musiał skorygować odliczony podatek VAT. Podatnik przedmiotowo zwolniony nie odliczy VAT Zgodnie z art. 86 ust. 1 i 2 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Przy czym kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług Powołując się na indywidualną interpretację, nr 0113-KDIPT1-3.4012.620.2020.1.MJ z dnia 1 października 2020 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, podkreślił, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Oznacza to, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Przedstawiona zasada wyłącza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Należy wyjaśnić, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów: lekarza i lekarza dentysty, pielęgniarki i położnej, medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 295 ze zm.), psychologa. Przykład W lutym br. lekarz założył działalność gospodarczą, która przedmiotowo jest zwolniona z VAT. W lokalu, w którym będzie świadczył usługi, prowadzony jest obecnie remont. Czy istnieje możliwość, aby lekarz odliczył VAT z faktur dokumentujących poniesione wydatki na remont? Wydatki, o których mowa w przykładzie, poniesione zostały na remont lokalu, w którym będzie prowadzona działalność przedmiotowo zwolniona z VAT, zatem lekarz, nie będzie miał prawa do odliczenia VAT z tego tytułu. Termin odliczenia VAT z faktury z adnotacją “metoda kasowa” Podatnikowi VAT przysługuje prawo do odliczenia VAT w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez niego towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Przy czym prawo to powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny. Natomiast jeżeli podatnik nie dokona odliczenia VAT w powyższym terminie, swoje prawo może zrealizować w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych. Warunkiem odliczenia podatku naliczonego jest powstanie obowiązku podatkowego od danej transakcji, a także otrzymanie przez nabywcę faktury dokumentującej transakcję. Gdy mamy do czynienia z zakupem od małego podatnika rozliczającego VAT kasowo, u którego obowiązek podatkowy powstaje w sposób określony w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, tj. z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nabywca faktury rozlicza VAT w tym samym miesiącu, w którym u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy. Przykład Kontrahent (mały podatnik) wystawiał pani Marcie faktury z dopiskiem “metoda kasowa”, którego nie zauważyła. VAT odliczany był w dacie otrzymania faktury, a nie zgodnie z datą zapłaty za nią. Co w tej sytuacji pani Marta powinna zrobić? (VAT rozliczany za okresy miesięczne). Jeżeli zapłaty za fakturę dokonano w innym miesiącu niż ten, w którym pani Marta otrzymała fakturę, wówczas konieczne będzie sporządzenie stosownych korekt rozliczeń VAT w celu wykazania podatku naliczonego w prawidłowym okresie. Natomiast gdy zapłaty za fakturę dokonano w tym samym miesiącu, w którym otrzymano fakturę, nie ma podstaw do korygowania odliczonego VAT (w tym samym miesiącu podatnik VAT dysponował fakturą i u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy od dokonanej transakcji).