Amortyzacja to kluczowy element rachunkowości każdej firmy, pozwalający na rozłożenie kosztów zakupu środków trwałych na ich okres użytkowania. Wybór odpowiedniej metody amortyzacji może mieć znaczący wpływ na wyniki finansowe firmy, a tym samym na jej sytuację podatkową i finansową.
Co to jest amortyzacja?
Amortyzacja to proces rozłożenia kosztów nabycia środków trwałych na okres ich użytkowania. Pozwala to na równomierne rozłożenie kosztów w czasie, co jest bardziej zgodne z rzeczywistym zużyciem aktywów. Środki trwałe to zasoby, które firma wykorzystuje przez dłuższy okres, takie jak maszyny, budynki, pojazdy czy sprzęt komputerowy. Amortyzację w myśl ustawy o rachunkowości rozpoczyna się
naliczać nie wcześniej niż począwszy od oddania środka trwałego do używania (Zasady ogólne amortyzacji środków trwałych).
Wysokość odpisów amortyzacyjnych zależy od:
- Wartości początkowej środka trwałego – Jeśli wartość początkowa środka trwałego wynosi poniżej 10 000 zł, przedsiębiorca może dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Natomiast jeśli wartość początkowa przekracza 10 000 zł, przedsiębiorca rozkłada odpisy amortyzacyjne w czasie.
- Przewidywanego okresu jego użytkowania – przy ustaleniu okresu amortyzacji oraz stawek można uwzględnić takie rzeczy jak: liczbę zmian, na których pracuje środek trwały, tempo pośpiechu techniczno-ekonomicznego, wydajność ŚT, prawne ograniczenia czasu użytkowania
- Metody obliczania amortyzacji – liniowa, degresywna, naturalna.
Metoda liniowa
Najprostsza i najczęściej stosowana metoda. Koszt środka trwałego jest równomiernie rozłożony na cały okres jego użytkowania. Aby obliczyć, ile będzie wynosiła roczna kwota amortyzacji należy wartość środka trwałego pomnożyć przez ustaloną procentową roczną stawkę amortyzacji.
Zalety: Najprostsza i najczęściej stosowana metoda. Koszt środka trwałego jest równomiernie rozłożony na cały okres jego użytkowania.
Wady: Nie odzwierciedla rzeczywistego zużycia środka trwałego, jeśli zużycie to jest nieregularne.
Metoda degresywna
Jest drugą najpopularniejszą metodą amortyzacji. Wartość amortyzacji w przypadku metody degresywnej zmienia się, ponieważ wydajność środka trwałego spada wraz z czasem jego użytkowania, metoda ta może być wykorzystywana wyłącznie do maszyn i urządzeń o charakterze produkcyjnym, zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT.
W pierwszym roku korzystania z amortyzacji degresywnej stosuje się stawkę amortyzacyjną ustaloną na podstawie Wykazu, pomnożoną przez współczynnik (maksymalnie 2,0). W kolejnym roku od wartości netto środka trwałego odejmuje się zgromadzone odpisy amortyzacyjne, aby obliczyć nową wysokość odpisu. Ważne jest, że podatnik musi przejść na metodę liniową amortyzacji, gdy roczna wartość odpisu według metody degresywnej stanie się niższa niż wartość rocznego odpisu przy zastosowaniu metody liniowej.
Przejście z metody degresywnej na liniową odbywa się z początkiem nowego roku podatkowego.
Zalety: Lepsze odzwierciedlenie rzeczywistego zużycia, korzyści podatkowe w pierwszych latach użytkowania.
Wady: Bardziej skomplikowana do obliczenia, może prowadzić do niższych zysków w początkowych latach.
Metoda naturalna
Naturalna metoda amortyzacji polega na naliczaniu odpisów amortyzacyjnych na podstawie rzeczywistego zużycia środka trwałego. Jest szczególnie efektywna w przypadku maszyn i urządzeń, dla których można precyzyjnie określić ilość pracy możliwej do wykonania w trakcie całego okresu użytkowania. W tym przypadku amortyzacja jest naliczana zgodnie ze stosunkiem wykonanej pracy do całkowitej przewidywanej pracy środka trwałego przez cały okres jego użytkowania.
Zalety: Realistyczne odzwierciedlenie zużycia, metoda ta jest elastyczna i może być dostosowana do różnych typów środków trwałych
Wady: Metoda naturalna jest bardziej skomplikowana w obliczeniach i wymaga dokładnego monitorowania i dokumentowania zużycia środka trwałego, roczne koszty amortyzacji mogą być zmienne, co może utrudniać planowanie finansowe i budżetowanie
Wpływ metod amortyzacji na wyniki finansowe
Zysk netto
- Wybór metody amortyzacji wpływa bezpośrednio na wysokość zysku netto. Metoda liniowa prowadzi do stabilnych wyników finansowych, podczas gdy metoda degresywna może powodować wyższe koszty w początkowych latach i niższe w późniejszych, co wpływa na zmienność zysku netto.
Podatek dochodowy
- Wyższe koszty amortyzacji w początkowych latach (metoda degresywna) mogą prowadzić do niższych zobowiązań podatkowych na początku okresu użytkowania środka trwałego. Jest to korzystne dla firm, które chcą zoptymalizować swoje zobowiązania podatkowe.
Wskaźniki finansowe
- Wybór metody amortyzacji wpływa na wskaźniki finansowe, takie jak ROI (zwrot z inwestycji) czy ROA (zwrot z aktywów). Metoda degresywna może zaniżyć te wskaźniki w początkowych latach, podczas gdy metoda liniowa zapewnia bardziej stabilne wskaźniki.
Przepływy pieniężne
- Wyższe koszty amortyzacji (metoda degresywna) mogą poprawić przepływy pieniężne w początkowych latach użytkowania środka trwałego, ponieważ firma płaci mniej podatku dochodowego.
Amortyzacja jest nieodłącznym elementem rachunkowości firm, a wybór odpowiedniej metody amortyzacji ma znaczący wpływ na wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Firmy powinny starannie rozważyć, która metoda najlepiej odpowiada ich potrzebom i strategiom finansowym.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat amortyzacji zachęcamy do przeczytania naszego artykułu – Amortyzacja samochodu osobowego w firmie
