Zajęcie komornicze wynagrodzenia ze stosunku pracy
Zajęcie komornicze następuje, gdy wierzyciel uzyska w sądzie tytuł wykonawczy i przekaże sprawę komornikowi. Tytułem wykonawczym jest nakaz zapłaty lub wyrok sądu, zaopatrzone w klauzulę wykonalności. Wynagrodzenie za pracę podlega egzekucji w zakresie, które określają przepisy Kodeksu Pracy. Obowiązkiem komornika sądowego jest wysłanie pracownikowi oraz jego pracodawcy odpisy zajęcia komorniczego. Organ egzekucyjny poprzez wysłanie pracodawcy tytułu wykonawczego zobowiązuje go do nie wypłacania zajętej części wynagrodzenia pracownikowi, lecz przekazania jej komornikowi aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności. Pracodawca w ciągu 7 dni od dostarczenia tytułu wykonawczego ma obowiązek przekazać komornikowi informacje o: wysokości otrzymywanego wynagrodzenia przez pracownika za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie; kwocie i terminach, w jakich zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane; przeszkodach, które powodują, że wynagrodzenie nie może zostać przekazane komornikowi, np. czy jest już zajęte przez innego komornika lub inny organ egzekucyjny, np. ZUS lub Urząd Skarbowy, wraz z podaniem dokładnych danych tych organów. Jaką część wynagrodzenia może zająć komornik? Kwota zajęcia komorniczego z wynagrodzenia uzależniona jest od wysokości płacy minimalnej. W 2021 roku jest to 2 800 zł brutto, czyli około 2 061 zł netto. Zgodnie z art. 871 § 1 Kodeksu Pracy minimalne wynagrodzenie za pracę jest wolne od zajęcia komorniczego. Dlatego jeśli osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę zarabia najniższą krajową, komornik nie ma prawa potrącić ani złotówki z jej wynagrodzenia. Wyjątkiem jest tutaj zajęcie alimentacyjne. Maksymalny próg zajęcia wynagrodzenia w przypadku otrzymywania przez dłużnika wynagrodzenia wyższego od minimalnego określa art. 87 § 4 Kodeksu Pracy. Zgodnie z nim komornik może zająć maksymalnie: 60% wynagrodzenia miesięcznego w przypadku zajęć alimentacyjnych 50% wynagrodzenia miesięcznego w przypadku pozostałych dłużników Co grozi za brak współpracy pracodawcy i komornika? Jeżeli pracodawca w przepisanym terminie nie wywiąże się z obowiązków i nie złoży oświadczenia względem komornika naraża się na nałożenie na niego grzywny w wysokości nawet 5 tysięcy złotych. Co ważne, grzywna ta jest powtarzalna! Umowa cywilnoprawna i zasiłek dla bezrobotnych a zajęcie wynagrodzenia W przypadku osoby wykonującej umowę zlecenia, dłużnik powinien wykazać komornikowi, że otrzymywane wynagrodzenie ma charakter powtarzający się (nie jest to praca dorywcza) oraz jest jedynym źródłem jego dochodu. Komornik może zweryfikować te informacje, np. poprzez ustalenie w ZUS, czy umowa zlecenia stanowi jedyne źródło dochodu tego dłużnika. Wówczas komornik może odstąpić od zajęcia 100% wynagrodzenia i pozostawić dłużnikowi kwotę wolną od potrąceń, tak jak w przypadku osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę. Osoba wykonująca umowę o dzieło, na wypadek prowadzonej wobec niej egzekucji komorniczej, nie jest chroniona w żadnym stopniu przed zajęciem komorniczym. Takim osobom komornik może zająć 100% wynagrodzenia, niezależnie od tego, czy dłużnik jest alimentacyjny, czy niealimentacyjny. Dłużnikowi, który pobiera zasiłek dla bezrobotnych i jest dłużnikiem niealimentacyjnym komornik nie może zająć tych środków, ponieważ kwota zasiłku jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dłużnikowi alimentacyjnemu natomiast komornik pozostawi tylko 40% kwoty zasiłku.
Zasady dokonywania potrąceń alimentacyjnych
Potrącenia alimentacyjne mają pierwszeństwo przed każdym innym potrąceniem i jako jedyne nie są ograniczone kwotą wolną. Niezależnie od tego jakie wynagrodzenie otrzymuje pracownik na poczet alimentów potrąca się 60% wynagrodzenia. W określonych przypadkach pracodawca przy potrącaniu należności alimentacyjnych może dokonywać tego rodzaju potrąceń bezpośrednio na wniosek wierzyciela. Jaka jest wysokość potrąceń alimentacyjnych? Potrąceń z wynagrodzenia za pracę dokonuje się na podstawie art. 87 § 1 K.p. Wskazuje on kolejność dokonywania potrąceń oraz należności, które podlegają potrąceniu. Z wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego (PPK), jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – podlegają potrąceniu tylko: sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności niealimentacyjnych, zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi, kary pieniężne z odpowiedzialności porządkowej. Potrącenia świadczeń alimentacyjnych dokonuje się do wysokości 60% wynagrodzenia. Nie obowiązuje tutaj pozostawienie pracownikowi kwoty wolnej od potrąceń. W przypadku gdy równolegle z potrąceniami świadczeń alimentacyjnych dokonywane są potrącenia należności niealimentacyjnych oraz zaliczki pieniężnej udzielonej pracownikowi, wówczas wielkość potrącenia także nie może przekroczyć 3/5 wynagrodzenia. Przy czym: nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości (art. 87 § 5 K.p.) Pracodawca jako organ egzekucyjny Przepisy z zakresu prawa pracy dopuszczają wobec dłużników alimentacyjnych możliwość potrącenia świadczeń alimentacyjnych z wynagrodzenia za pracę na wniosek wierzyciela. Pracodawca dokonuje go bez postępowania egzekucyjnego. W tym celu wierzyciel jest obowiązany złożyć wniosek do pracodawcy, a także przedłożyć tytuł wykonawczy. Tytułem tym może być prawomocny wyrok sądu zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Przy czym pracodawca nie może dokonać potrącenia należności alimentacyjnych na wniosek wierzyciela, jeżeli: 1) świadczenia alimentacyjne mają być potrącane na rzecz kilku wierzycieli, a łączna suma, która może być potrącona, nie wystarcza na pełne pokrycie wszystkich należności alimentacyjnych, 2) wynagrodzenie za pracę zostało zajęte w trybie egzekucji sądowej lub administracyjnej (art. 88 § K.p.) Samego potrącenia w tym trybie pracodawca dokonuje tak, jak przy potrąceniach na podstawie zajęcia komorniczego. Obowiązuje wówczas potrącenie do wysokości 3/5 wynagrodzenia (po odliczeniach składkowo-podatkowych oraz wpłat do PPK, jeżeli pracownik nie zrezygnował z tych wpłat). Przykład Wynagrodzenie pracownika zostało zajęte przez komornika na poczet zaległych alimentów na kwotę 15 000 zł. Pracownika obowiązują podstawowe koszty uzyskania przychodu i upoważnił pracodawcę do stosowania kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek (PIT-2). Zrezygnował on też z przekazywania wpłat do pracowniczego planu kapitałowego. Pracownikowi przysługuje stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 2 800 zł. Ustalenie potrącenia na poczet należności alimentacyjnych: Wynagrodzenie brutto: 2 800 złSkładki na ubezpieczenie społeczne: 383,88 złPodstawa do obliczenia składki zdrowotnej: 2 800 zł – 383,88 zł = 2 416,12 złSkładka zdrowotna: 2 416,12 zł x 9% = 217,45 złSkładka zdrowotna podlegająca odliczeniu: 2 416,12 zł x 7,75% = 187,25 złZaliczka na podatek: 2 800 zł – (383,88 zł + 250 zł) = 2 166,12 zł » 2 166 złPodatek należny: 2 166 zł x 17% = 368,22 złZaliczka na podatek dochodowy: 368,22 zł – 43,76 zł – 187,25 zł = 137,21 zł » 137 złWynagrodzenie netto: 2 800 zł – 383,88 zł – 217,45 zł – 137 zł = 2 061,67 złWielkość potrącenia: 2 061,67 zł x 60% = 1 237 złWynagrodzenie do wypłaty: 2 061,67 zł – 1 237 zł = 824,67 zł