Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku – nowelizacja Polskiego Ładu
Czy możliwa jest zmiana formy opodatkowania w trakcie roku? Zgodnie z art. 9a ust. 2 termin na zmianę formy opodatkowania przypada do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca uzyska pierwszy przychód w danym roku podatkowym. Wyjątkiem od powyższej reguły są podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej. Dla nich granicznym terminem zmiany formy opodatkowania jest 20 stycznia. Na dzień dzisiejszy zmiana formy opodatkowania w trakcie roku jest niemożliwa, jeśli ww. termin został przekroczony. Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku na skutek nowelizacji Polskiego Ładu Wraz z początkiem roku zaczęły obowiązywać rewolucyjne zmiany w prawie podatkowym obejmujące większość polskich podatników. Efektem tego wielu przedsiębiorców zdecydowało się zmienić formę opodatkowania stosowaną w 2021 roku. Zgodnie z założeniami do projektu ustawy, zmiany swoim zakresem obejmą wszystkich podatników podatku dochodowego od osób fizycznych. Nowa treść przepisów modyfikowanego aktu prawnego ma zacząć obowiązywać od 1 lipca tego roku i obowiązywać będzie z mocą wsteczną od 1 stycznia 2022 roku. Z informacji przedstawionych na konferencji prasowej Ministerstwa Finansów w dniu 13 kwietnia 2022 roku wynika, że zmiana sposobu opodatkowania ma być ograniczona do jednej formy. I tak: przedsiębiorcy na liniówce oraz ryczałtowcy mają mieć możliwość zmiany formy opodatkowania dopiero po zakończeniu roku podatkowego 2022 roku. Przejście na inny sposób rozliczeń będzie odbywać się za pośrednictwem rocznego zeznania podatkowym, które będzie składane w 2023 roku. przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego mają mieć możliwość zmiany formy opodatkowania również w trakcie trwania roku podatkowego. Taka ewentualność będzie osiągalna dla nich nie później niż do 22 sierpnia 2022 r. i będzie dotyczyć formy rozliczenia z fiskusem za drugą połowę 2022 roku. Skutki zmiany formy opodatkowania Jeśli ryczałtowiec zdecyduje się na zmianę formy opodatkowania jeszcze w tym roku, będzie musiał liczyć się z dodatkowymi konsekwencjami. Skutkiem zmiany rozliczenia ryczałtowców, którzy do 22 sierpnia zgłoszą chęć przejścia na skalę podatkową będzie rozliczenie się na dwojakich warunkach podatkowych: I połowa roku – na zasadach wynikających z dotychczas obranej formy opodatkowania – ryczałcie z koniecznością złożenia PIT-28. Oznacza to: brak możliwości uwzględnienia kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 zł, niemożność wspólnego rozliczenia ze współmałżonkiem, opodatkowanie wyłącznie przychodu bez możliwości uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów (tym samym pomniejszenia podstawy opodatkowania). II połowa roku – na zasadach ogólnych, co wiązać się będzie ze złożeniem dodatkowej deklaracji podatkowej PIT-36.
Formy opodatkowania – który rodzaj opodatkowania wybrać?
Co do zasady za wybór formy opodatkowania odpowiedzialny jest przedsiębiorca, który podczas wyboru musi kierować się nie tylko rachunkiem ekonomicznym, ale także rodzajem wykonywanej działalności. Polskie regulacje prawne wyróżniają cztery podstawowe formy opodatkowania działalności. Są to: skala podatkowa (zasady ogólne) podatek liniowy zryczałtowane formy opodatkowania kartę podatkowa ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Skala podatkowa Podstawowa i z reguły najczęściej stosowana forma opodatkowania przychodów z działalności, ale także przychodów uzyskiwanych w ramach stosunku pracy, umów cywilnoprawnych lub świadczeń uzyskiwanych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zasiłki, renty czy emerytury). Polega na opodatkowaniu dochodu (a nie przychodu) według dwustopniowej skali. Dochód = Przychód z działalności gospodarczej – Koszty uzyskania przychodu W przypadku skorzystania z tej formy opodatkowania, podatnik jest obowiązany prowadzić księgę przychodów i rozchodów, w której ewidencjonuje swoje przychody i rozchody, Ponadto na koniec roku podatkowego należy sporządzać spis z natury wykazując w nim m.in. nabyte towary oraz materiały. Zgłoszenie formy opodatkowania jako skali podatkowej Skalę podatkową jako formę opodatkowania przedsiębiorcy mogą wybrać podczas rejestracji działalności gospodarczej na druku CEIDG-1 (pole 18). Natomiast przedsiębiorcy, którzy do tej pory opodatkowywali osiągane przez siebie dochody w inny sposób (podatek liniowy, ryczałt) mogą zmienić formę opodatkowania na zasady ogólne, począwszy od 20 dnia następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca osiągnął pierwszy przychód w nowym roku podatkowym, a w przypadku zmiany z karty podatkowej – w terminie do 20 stycznia. Zmianę należy zgłosić poprzez pisemne oświadczenie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub poprzez zmianę w formularzu CEIDG-1. Podatek liniowy W przypadku podatku liniowego (podobnie jak przy skali podatkowej) opodatkowaniu ulega dochód a nie przychód. Do opodatkowania stosuje się jedną 19% stawkę podatku. Nie ma tutaj znaczenia wysokość uzyskanego dochodu. Również i przy tej formie opodatkowania należy prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zgłoszenie formy opodatkowania podatkiem liniowym Podatek liniowy jako formę opodatkowania przedsiębiorcy mogą wybrać podczas rejestracji działalności gospodarczej na druku CEIDG-1 (pole 18). Natomiast przedsiębiorcy, którzy do tej pory korzystali z innej formy opodatkowania mogą ją zmienić na podatek liniowy. W tym celu do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód w roku podatkowym, a w przypadku zmiany z karty podatkowej – w terminie do 20 stycznia należy złożyć pisemne oświadczenie o zmianie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego albo aktualizację CEIDG-1. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest dość specyficzną formą opodatkowania, w przypadku której przedsiębiorca nie może pomniejszyć osiąganych przychodów o poniesione koszty podatkowe. Jednak swego rodzaju rekompensatą są stosunkowo niskie stawki ryczałtu – 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12,5% (stawka dot. najmu prywatnego), 15% oraz 17%, w zależności od rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej. Z formy opodatkowania, jaką jest ryczałt nie może skorzystać każdy przedsiębiorca. Ryczałt jest przeznaczony dla osób fizycznych uzyskujących przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (w tym spółki cywilne osób fizycznych oraz spółki jawne osób fizycznych), które w roku poprzedzającym rok podatkowy: uzyskały przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro (w 2021 limit ten w złotówkach wynosi (9 030 600 zł) uzyskały przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro. Ta forma opodatkowania jest przeznaczona także dla osób rozpoczynających działalność w danym roku podatkowym, które nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej – bez względu na wysokość osiąganych przychodów. Dodatkowo należy mieć na uwadze fakt iż, ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym wymienia katalog działalności, które bezwzględnie nie mogą opodatkować swoich przychodów ryczałtem (art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym). Zgłoszenie formy opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych Ryczałt jako formę opodatkowania można wybrać podczas rejestracji działalności gospodarczej na druku CEIDG-1 (pole 18). Natomiast przedsiębiorcy, którzy do tej pory korzystali z innej formy opodatkowania mogą ją zmienić na ryczałt. W tym celu do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy przychód, a w przypadku zmiany z karty podatkowej – w terminie do 20 stycznia w roku podatkowym należy przygotować i złożyć w US pisemne oświadczenie lub aktualizację CEIDG-1. Karta podatkowa Karta podatkowa jest zryczałtowaną formą opodatkowania. Wartość wpłaconego na konto US podatku nie odzwierciedla w żaden sposób osiąganych przez podmiot przychodów. Co ważne, stawka karty podatkowej zależy od kilku czynników, takich jak np.: rodzaj wykonywanych usług, wielkość zatrudnienia, wielkość (liczba ludności) miejscowości w której działalność jest prowadzona, rozmiar prowadzonej działalności. Karta podatkowa przeznaczona jest jedynie dla tych podatników, którzy prowadzą rodzaj działalności określony w art. 23 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (np. usługi rozrywkowe, opieka domowa nad dziećmi i osobami chorymi itp.). Zgłoszenie formy opodatkowania kartą podatkową Rozpoczęcie działalności w trakcie roku podatkowego zobowiązuje przedsiębiorcę do złożenia stosownego wniosku o zastosowanie karty podatkowej jeszcze przed rozpoczęciem działalności. Odpowiednim do tego będzie urząd skarbowy właściwy dla miejsca zamieszkania podatnika oraz druk PIT-16. Co ważne, podatnik może dołączyć go do wniosku o wpis do CEIDG-1. W sytuacji gdy podatnik, który uprzednio korzystał z formy opodatkowania, jaką jest karta podatkowa i do dnia 20-tego stycznia nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania uznaje się to za równoznaczne ze stosowaniem tej formy w kolejnym roku. Przedsiębiorca chcący zmienić formę opodatkowania na kartę podatkową, musi zgłosić ten fakt do dnia 20-tego stycznia roku podatkowego na formularzu PIT-16. Obowiązki rozliczających się kartą podatkową Podatnicy wybierający kartę podatkową nie mają obowiązku prowadzenia KPiR. Jednak są zobowiązani do: wydawania rachunków i faktur na żądanie klienta; prowadzenia ewidencji zatrudnienia (o ile zatrudniają pracowników); rozliczania zaliczek na podatek oraz składek ZUS od przychodów zatrudnionych pracowników; płacenia podatku w formie karty podatkowej do 7-ego dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni (za grudzień podatek należy wpłacić do 28 grudnia); złożenia na formularzu PIT-16A do 31 stycznia rocznej deklaracji za poprzedni rok podatkowy o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej i odliczonej od karty w danym roku; informowania o wszelkich zmianach np. stanu zatrudnienia; sporządzania wykazu składników majątku w przypadku likwidacji działalności gospodarczej
Wyższe limity ryczałtu na 2021 r.
W wyniku nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym… (Dz. U. z 2020 r. poz. 2123) w zakresie tzw. ryczałtu ewidencjonowanego od 1 stycznia 2021 r. ulegnie zmiana wysokości limitu dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Z przygotowanego przez rząd projektu zmian w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym wynika również, że od 1 stycznia 2021 r. zostanie: obniżona wysokość niektórych stawek ryczałtu; obowiązująca obecnie stawka 20% ma zostać obniżona do 17%, zaś stawka 17% do 15%, zwiększona liczba podatników, którzy będą mogli korzystać z opodatkowania ryczałtem; chodzi m.in. o podmioty wykonujące zawód adwokata, notariusza, radcy prawnego, architekta, księgowego czy agenta ubezpieczeniowego, jeżeli nie zatrudniają oni innych osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu, Od przyszłego roku, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych będą mogli opłacać podatnicy, których przychody w 2020 r. nie przekroczyły kwoty 2 000 000 euro. Prawo do opłacania ryczałtu kwartalnego w danym roku podatkowym mieli z kolei podatnicy, których przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 200 000 euro. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy. Zgodnie z tabelą NBP nr 192/A/NBP/2020, średni kurs NBP 1 euro w dniu 1 października 2020 r. wyniósł 4,5153 zł. W efekcie w 2021 r. z ryczałtu ewidencjonowanego będą mogli korzystać podatnicy, których przychody za 2020 r. nie przekroczą kwoty 9 030 600 zł. Z kolei podatnicy ryczałtu ewidencjonowanego będą uprawnieni do regulowania go w 2021 r. kwartalnie, jeżeli ich przychody za 2020 r. nie przekroczą 903 060 zł. Rodzaj limitu Kwota w euro Kwota w złotych Górny limit przychodów za rok 2020 uprawniający do opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym w 2021 r. 2 000 000 euro 9 030 600 zł Górny limit przychodów za rok 2020 pozwalający na kwartalne rozliczenie ryczałtu ewidencjonowanego w 2021 r 200 000 euro 903 060 zł
Planowane zmiany w ryczałcie ewidencjonowanym
Do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym oraz niektórych innych ustaw (między innymi ustawa o pdof, ustawa o pdop). Przewiduje on wprowadzenie od 2021 r. zmian w zakresie ryczałtu ewidencjonowanego. Planowane jest podwyższenie limitu przychodów uprawniającego do stosowania tej formy opodatkowania oraz limitu tzw. ryczałtu kwartalnego. Obecnie z tej formy mogą korzystać podatnicy, którzy za poprzedni rok osiągnęli przychody z działalności prowadzonej samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 250 000 euro lub osiągnęli przychody z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wszystkich wspólników nie przekroczyła 250 000 euro. Jeżeli chodzi natomiast o ryczałt kwartalny to zobowiązani do jego opłacania są podatnicy, których przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki w roku poprzednim nie przekroczyły 25 000 euro. Po wprowadzeniu nowelizacji limit z 250 000 euro miałby zostać podwyższony do 2 000 000 euro, a przy ryczałcie kwartalnym z 25 000 euro do 200 000 euro. Oprócz limitów zmianie ulegną także stawki ryczałtu ewidencjowanego. W tej chwili funkcjonuje 7 stawek, a od 2021 r. ma być ich już 8. Tabela przedstawia jak to wygląda obecnie i jak będzie to wyglądało po nowelizacji przepisów. Obecnie* Od 2021 r. 20% 17% 17% 15% 12,5% 12,5% 8,5% 10% 5,5% 8,5% 3% 5,5% 2% 3% – 2% Jak można zauważyć zniknie stawka w wysokości 20%, która przewidziana była dotychczas dla wolnych zawodów. Od 2021 r. ma ją zastąpić stawka w wysokości 17%. Projekt przewiduje również 2 nowe stawki: 10% i 15%. Stawką 15% opodatkowane będą przychody ze świadczenia usług, które obecnie w większości opodatkowane są stawką 17% oraz ze świadczenia większości usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy jako wyłączone z ryczałtu. 10% stawka będzie dotyczyła opodatkowania przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1), których świadczenie obecnie wyłączone jest z opodatkowania ryczałtem. Stawkami 8,5% oraz 12,5% od nadwyżki przychodów ponad 100 tys. zł opodatkowane mają być przychody związane z najmem (prywatnym, jak i firmowym), który aktualnie jest wyłączony z ryczałtu ewidencjonowanego – oraz zakwaterowaniem. Zmianie ulegnie również definicja wolnych zawodów. Zawarty w niej katalog ma zostać poszerzony m.in. o: psychologów i fizjoterapeutów; adwokatów, notariuszy, radców prawnych; architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych; biegłych rewidentów, księgowych; agentów ubezpieczeniowych, brokerów ubezpieczeniowych; doradców podatkowych; maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych; rzeczników patentowych. Wolnym zawodem będzie także działalność wykonywana przez podatników objętych definicją wolnego zawodu na rzecz: osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej. *Stan prawny na dzień 20.10.2020 r.