Formy opodatkowania działalności gospodarczej w 2022 roku
Skala podatkowa Przedsiębiorca będący osobą fizyczną w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej (bez względu na rodzaj i rozmiar tej działalności oraz formę prawną jej prowadzenia) może korzystać ze skali podatkowej jako sposobu opodatkowania w ramach zasad ogólnych. Przedsiębiorca ten, dochody (przychody) opodatkowuje według skali podatkowej z mocy prawa. W przyszłym roku, tj. Od 1 stycznia 2022 roku z tego sposobu opodatkowania będą korzystać podatnicy, którzy rozpoczną działalność gospodarczą w 2022 r. i nie dokonają wyboru innej formy rozliczania podatku dochodowego. Prawo do wyboru skali podatkowej na 2022 r. będzie przysługiwało także podatnikom kontynuującym działalność rozpoczętą w latach wcześniejszych. Obliczanie podstawy opodatkowania Podstawą opodatkowania u podatników korzystających ze skali podatkowej wyznacza dochód. Dochód ten jest nadwyżką sumy przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nad kosztami ich uzyskania. Dokonując obliczenia podstawy opodatkowania, podatnik ma prawo od dochodu odliczyć straty z lat ubiegłych oraz wydatki z tytułów określonych w art. 26 ustawy o pdof. W 2022 roku w związku z wejściem w życie Polskiego Ładu (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) przedsiębiorcy będą mieli możliwość skorzystania z ulgi dla klasy średniej. Przedsiębiorca zastosuję ulgę, gdy suma uzyskanych przez niego w roku podatkowym przychodów z działalności gospodarczej pomniejszona o koszty prowadzenia tej działalności z wyłączeniem z tych kosztów składek ZUS zmieści się w przedziale 68 412 – 133 692 zł. Będzie ją wyliczał według wzorów określonych w art. 26 ust. 4a ustawy o pdof. Nad stosowaniem tej ulgi w trakcie roku przedsiębiorcy powinni się jednak poważnie zastanowić. Przekroczenie górnego progu tj. 133 692 zł wiązać się będzie z koniecznością oddania ulgi w zeznaniu rocznym. Co ważne, rezygnacja ze stosowania ulgi dla klasy średniej w trakcie roku nie pozbawia przedsiębiorcy możliwości zastosowania jej w rocznym zeznaniu – o ile tylko w rozliczeniu tym okaże się, że wartość ustalonych w ustawowy sposób przychodów ostatecznie nie przekroczyła górnego limitu ulgi. Wysokość podatku Przedsiębiorcy, których formą opodatkowania jest skala podatkowa, zobowiązani są obliczać i wpłacać w trakcie roku podatkowego zaliczki na podatek (miesięczne lub kwartalne) na rachunek właściwego urzędu skarbowego. W 2022 r. obowiązek wpłacania zaliczek na podatek w związku z podwyższeniem tzw. kwoty wolnej od podatku będzie powstawał poczynając od miesiąca, w którym dochody z działalności gospodarczej przekroczą kwotę 30.000 zł. Zaliczki na pdof według skali podatkowej oblicza się przy zastosowaniu stawki 17% lub 32%, w zależności od wysokości osiągniętego dochodu. Podatek według 17% stawki przedsiębiorca będzie płacił wtedy, gdy jego dochody nie przekroczą kwoty 120.000 zł (górna granica I progu podatkowego). Kwota zmniejszająca podatek w pierwszym progu podatkowym, będzie dla wszystkich jednakowa i będzie wynosić 5 100 zł. Jak wiadomo do końca 2021 roku przedsiębiorcy mają prawo do obniżenia zaliczki na podatek o kwotę składki zdrowotnej zapłaconej w danym miesiącu ze środków podatnika, w wysokości nie wyższej niż 7,75% podstawy jej wymiaru. Od przyszłego roku przepisy te będą zlikwidowane, a co za tym idzie przedsiębiorcy utracą prawo do odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Podatek liniowy Podatek liniowy mogą wybrać ci podatnicy, którzy prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą, a także osoby fizyczne będące wspólnikami spółki lub spółek niebędących osobami prawnymi. W przypadku wskazanych spółek dopuszczalna jest sytuacja, gdy jeden ze wspólników rozlicza się według stawki liniowej, a pozostali – według skali podatkowej. Jeżeli jednak podatnik prowadzi działalność indywidualnie i w formie spółki lub spółek niebędących osobami prawnymi, wybór podatku liniowego będzie dotyczył wszystkich form tej działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o pdof. Aby przedsiębiorca mógł skorzystać z tego sposobu opodatkowania, musi złożyć pisemne oświadczenie o wyborze tej metody opodatkowania. Oświadczenie to podatnik musi złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego. Termin ten obowiązuje zarówno podatników rozpoczynających działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, jak i kontynuujących tę działalność. Ograniczenia w stosowaniu Przedsiębiorca, który zdecydował się na podatek liniowy musi pamiętać o pewnych ograniczeniach. Zgodnie z art. 9a ust. 3 ustawy o pdof jeżeli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania podatkiem liniowym, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do podatku liniowego. Skutkuje to obowiązkiem wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek. Obliczanie podstawy opodatkowania Podstawą opodatkowania tak jak w przypadku skali podatkowej jest dochód. W trakcie roku podatkowego, ustalając podstawę opodatkowania, podatnik może pomniejszyć dochód: o straty poniesione z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w latach ubiegłych, zapłacone w roku podatkowym składki na ubezpieczenia społeczne darowizny przekazane na cele kształcenia zawodowego. Podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych podatkiem liniowym wpłacają na rachunek właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy według 19% stawki podatku od momentu osiągnięcia pierwszego dochodu. Podobnie jak w przy skali podatkowej od 1 stycznia 2022 roku podatnicy nie będą mieli możliwości odliczenia składki zdrowotnej. Termin zapłaty Przedsiębiorcy korzystający z podatku liniowego zaliczki na podatek opłacają w systemie miesięcznym bądź kwartalnym. Dochody firmowe za dany rok podatkowy mają obowiązek rozliczyć w zeznaniu PIT-36L, które muszą złożyć w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Nowa preferencja W ramach zmian wprowadzonych Polskim Ładem prawo do wspólnego opodatkowania dochodów małżonków uzyskali również podatnicy, do których mają zastosowanie m.in. przepisy o podatku liniowym, którzy jednocześnie przez cały rok podatkowy nie osiągnęli przychodów ani nie ponieśli kosztów uzyskania przychodów (oraz nie byli zobowiązani lub uprawnieni do zwiększania lub pomniejszania podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązani lub uprawnieni do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń). Dla kogo zaliczki kwartalne? Ten sposób regulowania zaliczek na pdof ustawodawca przewidział dla przedsiębiorców, którzy zgodnie z przepisami ustawy o pdof posiadają status małego podatnika lub podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w roku podatkowym. W 2022 r. małym podatnikiem będzie podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) nie przekroczy w 2021 r. wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro. Będzie nim zatem przedsiębiorca, u którego wartość przychodów ze sprzedaży za 2021 r. nie przekroczy 9 188 000 zł. W przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w 2022 r. prawo do opłacania zaliczek na pdof kwartalnie przysługuje tym, którzy w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie 2 lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia: nie prowadzili działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnicy spółki niebędącej osobą prawną ich małżonkowie nie
Formy opodatkowania – który rodzaj opodatkowania wybrać?
Co do zasady za wybór formy opodatkowania odpowiedzialny jest przedsiębiorca, który podczas wyboru musi kierować się nie tylko rachunkiem ekonomicznym, ale także rodzajem wykonywanej działalności. Polskie regulacje prawne wyróżniają cztery podstawowe formy opodatkowania działalności. Są to: skala podatkowa (zasady ogólne) podatek liniowy zryczałtowane formy opodatkowania kartę podatkowa ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Skala podatkowa Podstawowa i z reguły najczęściej stosowana forma opodatkowania przychodów z działalności, ale także przychodów uzyskiwanych w ramach stosunku pracy, umów cywilnoprawnych lub świadczeń uzyskiwanych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zasiłki, renty czy emerytury). Polega na opodatkowaniu dochodu (a nie przychodu) według dwustopniowej skali. Dochód = Przychód z działalności gospodarczej – Koszty uzyskania przychodu W przypadku skorzystania z tej formy opodatkowania, podatnik jest obowiązany prowadzić księgę przychodów i rozchodów, w której ewidencjonuje swoje przychody i rozchody, Ponadto na koniec roku podatkowego należy sporządzać spis z natury wykazując w nim m.in. nabyte towary oraz materiały. Zgłoszenie formy opodatkowania jako skali podatkowej Skalę podatkową jako formę opodatkowania przedsiębiorcy mogą wybrać podczas rejestracji działalności gospodarczej na druku CEIDG-1 (pole 18). Natomiast przedsiębiorcy, którzy do tej pory opodatkowywali osiągane przez siebie dochody w inny sposób (podatek liniowy, ryczałt) mogą zmienić formę opodatkowania na zasady ogólne, począwszy od 20 dnia następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca osiągnął pierwszy przychód w nowym roku podatkowym, a w przypadku zmiany z karty podatkowej – w terminie do 20 stycznia. Zmianę należy zgłosić poprzez pisemne oświadczenie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub poprzez zmianę w formularzu CEIDG-1. Podatek liniowy W przypadku podatku liniowego (podobnie jak przy skali podatkowej) opodatkowaniu ulega dochód a nie przychód. Do opodatkowania stosuje się jedną 19% stawkę podatku. Nie ma tutaj znaczenia wysokość uzyskanego dochodu. Również i przy tej formie opodatkowania należy prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zgłoszenie formy opodatkowania podatkiem liniowym Podatek liniowy jako formę opodatkowania przedsiębiorcy mogą wybrać podczas rejestracji działalności gospodarczej na druku CEIDG-1 (pole 18). Natomiast przedsiębiorcy, którzy do tej pory korzystali z innej formy opodatkowania mogą ją zmienić na podatek liniowy. W tym celu do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód w roku podatkowym, a w przypadku zmiany z karty podatkowej – w terminie do 20 stycznia należy złożyć pisemne oświadczenie o zmianie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego albo aktualizację CEIDG-1. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest dość specyficzną formą opodatkowania, w przypadku której przedsiębiorca nie może pomniejszyć osiąganych przychodów o poniesione koszty podatkowe. Jednak swego rodzaju rekompensatą są stosunkowo niskie stawki ryczałtu – 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12,5% (stawka dot. najmu prywatnego), 15% oraz 17%, w zależności od rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej. Z formy opodatkowania, jaką jest ryczałt nie może skorzystać każdy przedsiębiorca. Ryczałt jest przeznaczony dla osób fizycznych uzyskujących przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (w tym spółki cywilne osób fizycznych oraz spółki jawne osób fizycznych), które w roku poprzedzającym rok podatkowy: uzyskały przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro (w 2021 limit ten w złotówkach wynosi (9 030 600 zł) uzyskały przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro. Ta forma opodatkowania jest przeznaczona także dla osób rozpoczynających działalność w danym roku podatkowym, które nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej – bez względu na wysokość osiąganych przychodów. Dodatkowo należy mieć na uwadze fakt iż, ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym wymienia katalog działalności, które bezwzględnie nie mogą opodatkować swoich przychodów ryczałtem (art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym). Zgłoszenie formy opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych Ryczałt jako formę opodatkowania można wybrać podczas rejestracji działalności gospodarczej na druku CEIDG-1 (pole 18). Natomiast przedsiębiorcy, którzy do tej pory korzystali z innej formy opodatkowania mogą ją zmienić na ryczałt. W tym celu do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy przychód, a w przypadku zmiany z karty podatkowej – w terminie do 20 stycznia w roku podatkowym należy przygotować i złożyć w US pisemne oświadczenie lub aktualizację CEIDG-1. Karta podatkowa Karta podatkowa jest zryczałtowaną formą opodatkowania. Wartość wpłaconego na konto US podatku nie odzwierciedla w żaden sposób osiąganych przez podmiot przychodów. Co ważne, stawka karty podatkowej zależy od kilku czynników, takich jak np.: rodzaj wykonywanych usług, wielkość zatrudnienia, wielkość (liczba ludności) miejscowości w której działalność jest prowadzona, rozmiar prowadzonej działalności. Karta podatkowa przeznaczona jest jedynie dla tych podatników, którzy prowadzą rodzaj działalności określony w art. 23 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (np. usługi rozrywkowe, opieka domowa nad dziećmi i osobami chorymi itp.). Zgłoszenie formy opodatkowania kartą podatkową Rozpoczęcie działalności w trakcie roku podatkowego zobowiązuje przedsiębiorcę do złożenia stosownego wniosku o zastosowanie karty podatkowej jeszcze przed rozpoczęciem działalności. Odpowiednim do tego będzie urząd skarbowy właściwy dla miejsca zamieszkania podatnika oraz druk PIT-16. Co ważne, podatnik może dołączyć go do wniosku o wpis do CEIDG-1. W sytuacji gdy podatnik, który uprzednio korzystał z formy opodatkowania, jaką jest karta podatkowa i do dnia 20-tego stycznia nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania uznaje się to za równoznaczne ze stosowaniem tej formy w kolejnym roku. Przedsiębiorca chcący zmienić formę opodatkowania na kartę podatkową, musi zgłosić ten fakt do dnia 20-tego stycznia roku podatkowego na formularzu PIT-16. Obowiązki rozliczających się kartą podatkową Podatnicy wybierający kartę podatkową nie mają obowiązku prowadzenia KPiR. Jednak są zobowiązani do: wydawania rachunków i faktur na żądanie klienta; prowadzenia ewidencji zatrudnienia (o ile zatrudniają pracowników); rozliczania zaliczek na podatek oraz składek ZUS od przychodów zatrudnionych pracowników; płacenia podatku w formie karty podatkowej do 7-ego dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni (za grudzień podatek należy wpłacić do 28 grudnia); złożenia na formularzu PIT-16A do 31 stycznia rocznej deklaracji za poprzedni rok podatkowy o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej i odliczonej od karty w danym roku; informowania o wszelkich zmianach np. stanu zatrudnienia; sporządzania wykazu składników majątku w przypadku likwidacji działalności gospodarczej
Podatek liniowy – co musisz wiedzieć?
Jedną z czterech form opodatkowania, jakie przysługują polskim przedsiębiorcom, jest podatek liniowy. Wówczas dochód jest opodatkowany stałą stawką 19%. Warto pamiętać, że stawka opodatkowania będzie taka sama, niezależnie od tego, czy dochód jest niski, czy wysoki. Choć rozliczanie na jego podstawie wiąże się z wieloma plusami, nie dla każdego okaże się on korzystny. Aby móc skorzystać z tej formy opodatkowania, musisz prowadzić działalność gospodarczą (z podatku linowego nie mogą skorzystać m.in. ryczałtowcy oraz osoby korzystające z tzw. karty podatkowej). Prowadząc działalność jednoosobową, opodatkowanie liniowe zgłaszasz w trakcie rejestracji firmy w CEIDG. Jeżeli podczas rejestracji nie wybierzesz opodatkowania w formie liniowej i chcesz następnie dokonać na takowy zmiany, będzie to możliwe od nowego roku kalendarzowego. Wybór tej formy należy zgłosić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągniesz pierwszy w roku podatkowym przychód. Przedsiębiorca decydujący się na podatek liniowy, zobowiązany jest do ewidencji swoich przychodów i kosztów za pomocą KPiR. Dochodów z działalności opodatkowanych liniowo nie łączy się z dochodami z innych źródeł, które są opodatkowane na zasadach ogólnych – skalą podatkową. Jeśli osiągasz również dochód z tytułu umowy o pracę, musisz złożyć odrębne zeznanie podatkowe (PIT-37). Jeśli uzyskasz z działalności gospodarczej przychód ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, dla którego wcześniej pracowałeś na etacie, tracisz prawo do podatku liniowego. Rozliczanie się za pomocą podatku liniowego jest szczególnie opłacalne jeśli osiągasz dochody powyżej 85 528 zł – kwota, po przekroczeniu której dochody są opodatkowane stawką 32% (drugi stopień skali podatkowej). Wynika to z m.in. z braku możliwości rozliczenia podatku wspólnie z małżonkiem albo dzieckiem, oraz braku możliwości uwzględnienia ulg podatkowych. Przed wyborem tej formy opodatkowania warto zapytać księgowego o dokładnych konsekwencjach tego podatku. Masz pytania? Napisz!