Polski Instytut Księgowości i Finansów Sp. z o.o. – biuro rachunkowe Lublin

BHP w jednoosobowej firmie 

Jednoosobowa działalność gospodarcza, która nie zatrudnia żadnych osób, nie podlega obowiązkom związanym z wymogami BHP. Właściciel takiej firmy nie jest zobowiązany do:

  • przeprowadzania ocen ryzyka zawodowego związanego z prowadzoną działalnością,
  • robienia okresowych badań lekarskich,
  • sporządzania instrukcji stanowiskowych.

Dotyczy to również sytuacji, w której przedsiębiorcy pomaga współmałżonek lub osoba z I grupy pokrewieństwa tj. zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie. 

W przypadku, gdy osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą zdecyduje się na zatrudnienie pracownika, sytuacja ulega zmianie – na właściciela nakładane są dodatkowe obowiązki, ponieważ staje się pracodawcą. 

BHP w małej firmie 

Jeżeli przedsiębiorca zatrudni pracownika na podstawie umowy o pracę, staje się pracodawcą i zaczynają go obowiązywać przepisy wynikające z Kodeksu pracy, w tym te dotyczące BHP. Mimo tego, że regulacje prawa pracy przewidują mniej rygorystyczne podejście do małych firm w przypadku chociażby obowiązku tworzenia regulaminu pracy i wynagradzania to jednak w odniesieniu do spraw BHP prawo pracy jest znacznie bardziej rygorystyczne. Bez względu więc na stan załogi, każdy pracodawca musi stosować przepisy powszechnie obowiązujące. 

Ustawowym obowiązkiem pracodawcy jest organizowanie szkoleń BHP dla pracowników – muszą się one odbywać w ich godzinach pracy oraz na koszt pracodawcy. Do szkoleń obowiązkowych należą: 

  • szkolenie wstępne organizowane przy zatrudnieniu nowego pracownika, zawierające podstawowe informacje na temat zasad BHP oraz z instruktarzu stanowiskowego, 
  • szkolenia okresowe. 

Najważniejsze obowiązki związane z BHP w małej firmie zatrudniającej pracowników zawarte zostały w art. 207 par. 2 Kodeksu pracy. W myśl tych przepisów pracodawca powinien: 

1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy, 

2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń, 

3) reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy, 

4) zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy, 

5) uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych, 

6) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy, 

7) zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy. 

art. 207 par. 2 Kodeksu Pracy

Ponadto, jeżeli specyfika obowiązków pracownika polega na pracy z czynnikami szkodliwymi lub niebezpiecznymi, bezwzględnie należy zapewnić mu środki ochrony indywidualnej. 

Inne obowiązki pracodawcy

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek wyznaczenia pracownika odpowiedzialnego za udzielanie pierwszej pomocy oraz wykonywanie działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Taką osobą może być oczywiście pracodawca, jeśli posiada wiedzę oraz umiejętności w tym obszarze. Ponadto w miejscu pracy powinny być zapewnione środki niezbędne do udzielenia pierwszej pomocy – np. apteczka. Powinna się ona znajdować w miejscu ogólnodostępnym, a obok niej powinna znajdować się lista osób przeszkolonych z zasad udzielania pierwszej pomocy. 

Istotne jest, że zatrudnienie pracowników nie powoduje konieczności stworzenia służby BHP czuwającej nad przestrzeganiem przepisów z zakresu BHP. Bezwzględnie wymogiem tworzenia takiej służby obarczeni są pracodawcy zatrudniający więcej niż 100 pracowników. Zadania służby bhp w zakładach do 100 pracowników mogą być natomiast powierzone pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy – w ramach tego samego stosunku pracy – lub np. zlecić je specjalistycznej firmie. W określonych przypadkach właściciel może prowadzić te sprawy sam. 

Zgodnie z nimi, aby właściciel firmy mógł samodzielnie prowadzić zadania i dokumentację BHP:     

  • musi posiadać odpowiednie szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, 
  • Liczba zatrudnionych przez niego pracowników nie może przekraczać 10 osób, 
  • zatrudnia do 20 pracowników, przy czym jego działalność jest zakwalifikowana do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. 

Kolejnym ustępstwem w zakresie BHP w małej firmie zatrudniających poniżej 20 osób jest uprawnienie uregulowane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.). W myśl załącznika nr 3 wspomnianego rozporządzenia pracodawca zatrudniający do 20 pracowników powinien zapewnić im co najmniej

  • ustępy i umywalki,
  • warunki do higienicznego przechowywania odzieży własnej (domowej), roboczej i ochronnej,
  • do higienicznego spożywania posiłków. 
Udostępnij artykuł:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *