Określenie miejsca wykonywania pracy powinno być elementem każdej umowy o pracę. Wymóg ten wynika wprost z kodeksu pracy. Jednakże przepisy te nie definiują pojęcia „miejsca wykonywania pracy”. Nie regulują również sposobu, w jaki miejsce to powinno zostać wskazane w umowie, dając stronom stosunku pracy dużą swobodę w tym zakresie. Takie podejście rodzi szereg wątpliwości natury praktycznej. W szczególności w przypadku pracowników, których charakter pracy wiąże się z wykonywaniem obowiązków na rozległych obszarach lub z cykliczną zmianą miejsca świadczenia pracy.
Rodzaj pracy i miejsce jej świadczenia
Zewnętrznym przejawem nawiązania stosunku pracy w większości przypadków jest zawarcie umowy o pracę. Powinna ona określać strony umowy, jej rodzaj i datę zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w tym rodzaj pracy i miejsce jej wykonywania.
Obowiązkowym elementem umowy o pracę jest zapis dotyczący stałego miejsca wykonywania pracy. Należy pamiętać, że strony stosunku pracy mają dużą swobodę w sposobie określenia miejsca wykonywania pracy. Tenże składnik treści umowy można określić przez wskazanie stałego punktu, którym może być przykładowo siedziba pracodawcy, adres jednostki organizacyjnej, ale też całkowicie inne miejsce, niezwiązane z pracodawcą.
Nie tylko stacjonarne miejsce pracy
Przepisy prawa pracy nie przewidują szczegółowych zasad określania w umowie o pracę miejsca jej świadczenia. Jednak sposób określenia miejsca pracy powinien być powiązany z jej rodzajem. W związku z tym miejsce wykonywania pracy może być określone:
- punktowo (np. poprzez wskazanie konkretnego adresu siedziby pracodawcy),
- jako obszar geograficzny (obszarowo),
- w sposób ruchomy.
W przypadku pracowników, którzy wykonują pracę w stałym miejscu (w szczególności pracowników biurowych, czy zatrudnionych w zakładach produkcyjnych) wystarczy wskazać w umowie pewien punkt geograficzny, w którym pracownicy wykonują regularnie swoje obowiązki. Może to być dokładny adres pracodawcy, ale wystarczy podanie miejscowości, w której praca jest wykonywana.
Miejsce świadczenia pracy nie musi być tożsame z siedzibą pracodawcy. Jeśli zatem dana firma ma w Polsce kilka biur, każde z nich może być wskazane dla pracujących w nim osób jako ich miejsce pracy.
W przypadku pracowników „terenowych”, takich jak np. przedstawiciele handlowi, dla których kluczowym elementem obowiązków jest ciągłe przemieszczanie się „od zadania do zadania”, miejsce pracy może obejmować pewien obszar geograficzny. Przykładowo, jeżeli pracownik zdecydowaną większość swoich obowiązków wykonuje na obszarze dwóch województw, to te województwa należy wskazać w umowie o pracę jako stałe miejsce jej świadczenia.
Odrębną grupą pracowników mobilnych są pracownicy budowlani, którzy często przemieszczają się po określonym terenie, ale zatrzymują się na pewien czas w określonych miejscowościach (prowadzenia budów). Wobec takich pracowników sprawdza się ustalenie ruchomego miejsca pracy. Przy zastosowaniu tej metody w umowie o pracę powinien być określony pewien obszar działalności pracodawcy, ze wskazaniem, że miejscem pracy pracownika są miejsca prowadzenia budów na tym obszarze. Przy czym, jeżeli inwestycje budowlane realizowane przez pracodawcę przypadają w większości na pewnym obszarze kraju (np. większość inwestycji skupia się na terenie kilku województw), właściwe jest wskazanie tego mniejszego terenu jako miejsca wykonywania pracy.
