Kogo dotyczy obowiązek stosowania symbolu TP w pliku JPK_VAT?

Z dniem 1 października 2020 r. wszystkich czynnych podatników VAT objął obowiązek przekazywania ewidencji VAT zakupu i sprzedaży w nowej strukturze JPK. W świetle tych uregulowań przedsiębiorcy zostali zobowiązani do stosowania nowych oznaczeń dla pewnej, określonej przez ustawodawcę, grupy towarów i usług, ale również doszedł obowiązek dodatkowego oznaczania niektórych kategorii transakcji, dowodów sprzedaży i zakupów. Jednym z takich obowiązków zostali objęci przedsiębiorcy, którzy dokonują transakcji handlowych między innymi w gronie rodziny.

Informacje, jakie powinny być zawarte w nowym pliku JPK_VAT, zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2019 r. poz. 1988 ze zm.).

Jak wskazuje § 10 ust. 4 pkt 3 tego rozporządzenia, symbol TP stosowany jest w ewidencji sprzedaży w przypadku istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT. Przepis ten nie określa wprost, o jakie powiązania chodzi, tylko odsyła do powiązań w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy o pdof i art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o pdop (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.).

Podmiotami powiązanymi w świetle wymienionych przepisów ustaw o pdop i pdof są:

a) podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
b) podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
– ten sam inny podmiot lub
– małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
c) spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub
d) podatnika i jego zagraniczny zakład;
art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof

Przy czym przez wywieranie znaczącego wpływu rozumie się m.in. pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

W rezultacie sam fakt istnienia powiązań o charakterze rodzinnym pomiędzy dwoma podmiotami jest wystarczający do uznania je za podmioty powiązane w rozumieniu tych przepisów.

Zgodnie z art. 61 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359):

krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej.
krewnymi w linii bocznej są osoby, które pochodzą od wspólnego przodka, a nie są krewnymi w linii prostej.
stopień pokrewieństwa określa się według liczby urodzeń, wskutek których powstało pokrewieństwo
powinowactwo wynika z małżeństwa i powstaje między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka.
linię i stopień powinowactwa określa się według linii i stopnia pokrewieństwa. Z tym że powinowactwo trwa mimo ustania małżeństwa.

Wykaz pokrewieństwa i powinowactwa do drugiego stopnia

Pierwszy stopień pokrewieństwa: