Franczyza, według niektórych to jeden z nowocześniejszych modeli rozwoju biznesu. To rozwiązanie wybierają przedsiębiorcy, którzy chcą zminimalizować koszty związane z wykreowaniem własnej marki i skrócić czas potrzebny na osiągnięcie rozpoznawalności, a tym samym zapewnienie sobie odpowiednio wysokich zysków. Franczyza opiera się umowie pomiędzy podmiotami, która określa prawa i obowiązki stron i ma charakter umowy ekonomiczno-prawnej. Pozwala ona prowadzić działalność pod znaną marką, co daje spore prawdopodobieństwo na powodzenie.
Co to jest franczyza?
Franczyza według Europejskiego Kodeksu Etycznego Franczyzy jest systemem sprzedaży towarów, usług lub technologii opartym na ścisłej i nieustannej współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami niezależnymi prawnie i finansowo. Podmiotami tymi są franczyzodawca – marka udostępniająca franczyzę i franczyzobiorca – firma otwierająca franczyzę na mocy specjalnej licencji przyznawanej przez franczyzodawcę.
Franczyza – na czym polega?
Franczyzodawca i franczyzobiorca podpisują umowę franczyzy i od tego momentu są zobowiązani do przestrzegania jej zasad. Umowa jest tak skonstruowana, by zyskiwały na niej obie strony – franczyzodawca dzięki możliwości zarabiania na umowie, natomiast franczyzobiorca poprzez korzystanie z:
nazwy franczyzodawcy i jego znaku towarowego;
know-how niezbędnego do funkcjonowania w branży;
wsparcia handlowego i technicznego.
Umowa franczyzy
Decydując się zawarcie umowy franczyzy przedsiębiorca musi mieć świadomość, że poddaje się reżimom prowadzenia biznesu na zasadach z góry narzuconych przez franczyzodawcę, choć na własne ryzyko. Ryzyko to, wprawdzie wydaje się mniejsze niż, zazwyczaj przy podjęciu decyzji o wejściu na rynek z własnym pomysłem, ale jednak istnieje i należy mieć jego świadomość.
Umowa franczyzy w związku z tym, że franczyzodawca oddaje do dyspozycji franczyzobiorcy prawa własności przemysłowej i intelektualnej franczyzodawcy, powinna w sposób właściwy chronić prawa dającego. Wszelkie porozumienia i uzgodnienia dotyczące stosunków franczyzowych powinny być sporządzane w języku zrozumiałym dla przedsiębiorcy, kraju w którym prowadził będzie biznes w związku z podpisaną umową.
Umowa powinna zatem zawierać takie uzgodnienia jak:
oznaczenie stron (franczyzobiorca i franczyzodawca);
przedmiot umowy i zasady przystąpienia do franczyzy;
zasady przystąpienia do systemu;
okres obowiązywania umowy;
prawa i obowiązki stron;
ochrona znaków towarowych i oznaczeń sieci;
zakres i przestrzeganie tajemnicy przedsiębiorstwa;
kursy;
opłaty licencyjne i opłata marketingowa;
promocja i reklama;
zakres i częstotliwość kontroli;
zasady wypowiedzenia i zakończenia umowy.
Wady i zalety franczyzy:
Franczyza daje wiele korzyści, ale również ma swoje minusy. Oto one:
Zalety:
Prowadzenie działalności pod znaną marką, co wiążę się z siłą prestiżu i renomy
Możliwość korzystania ze sprawdzonego i skutecznego modelu biznesowego tzw. know-how
Specjalistyczne szkolenia
Wsparcie franczyzodawcy na każdym etapie współpracy (znalezienie lokalizacji, uruchomienie działalności, negocjowanie warunków z dostawcami, ustalanie właściwego poziomu zatowarowania, rekrutacja i selekcja pracowników, opieka prawna i księgowa).
Zmniejszenie ryzyka biznesowego związanego z wejściem na rynek
Obniżenie kosztów reklamy i wyeliminowanie wydatków na własną identyfikację wizualną.
Możliwość zakupu towarów na preferencyjnych zasadach
Wady:
Podleganie ciągłej kontroli ze strony franczyzodawcy
Brak możliwości tworzenia własnej marki i własnych zasad.
Konieczność ponoszenia opłat związanych z licencją.
Ryzyko nieprzedłużenia umowy franczyzy i utraty dalszej możliwości prowadzenia biznesu.
Ryzyko związane z błędami franczyzodawcy
Zbiorcza odpowiedzialność – każdy franczyzobiorca ma wpływ nie tylko na własną firmę, ale pośrednio na wizerunek całej sieci franczyzowej
Jak otworzyć franczyzę?
Otwarcie franczyzy wymaga skontaktowania się z wybranym franczyzodawcą, spełnienia stawianych franczyzobiorcy wymaganiom (dotyczących np. minimalnego wkładu własnego i odpowiedniego wieku), a następnie przejście niezbędnego szkolenia i podpisanie umowy z jednoczesnym zaakceptowaniem wszystkich jej warunków. Koszt otwarcia franczyzy zaczyna się od kilkunastu tysięcy złotych, ale za najlepsze biznesy trzeba zapłacić nawet 2 miliony.
Czy franczyza się opłaca?
Franczyza jest bardzo opłacalna pod warunkiem wyboru odpowiedniego konceptu franczyzowego dostosowanego do swoich możliwości i predyspozycji. Początki nie zawsze są idealne, ale sumienna praca może pozwolić na uzyskanie finansowej niezależności.
