Czym jest leasing operacyjny?
Podczas trwania umowy leasingu operacyjnego składniki majątku pozostają w środkach trwałych leasingodawcy, który również ma prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Leasingobiorca natomiast, ma prawo do zaliczenia rat leasingowych i opłaty wstępnej do kosztów uzyskania przychodów. Może również zaliczyć wszystkie wydatki na bieżącą eksploatację samochodu oraz koszty zakupu paliwa, a w przyszłości także kwotę wykupu składnika majątku.
Podatek dochodowy w przypadku leasingu operacyjnego
Leasing operacyjny stanowi dla korzystającego koszt pośredni działalności gospodarczej. Ustalenie tego faktu jest istotne ze względu na ujmowanie danych wydatków w podatkowej księdze przychodów i rozchodów zgodnie z wybraną metodą rozliczania kosztów – kasową lub memoriałową.
Zgodnie z art. 22 ust. 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych momentem poniesienia kosztu jest dzień wystawienia faktury lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania kosztu. Natomiast moment ujęcia kosztów w ewidencji zależy od metody rozliczenia kosztów, jaką wybrał przedsiębiorca. I tak, jeśli wybrał:
- metodę kasową rozliczania kosztów – wydatki ujmowane są tylko w roku podatkowym, w którym zostały poniesione;
- metodę memoriałową rozliczania kosztów – w przypadku, gdy dany wydatek obejmuje np. dwa lata podatkowe, powinien być przyporządkowany do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy, co wynika bezpośrednio z art. 22 ust. 5c.
Ewidencja opłaty wstępnej wygląda tak samo jak ujęcie poszczególnych rat leasingowych. W związku z tym, że opłata wstępna ma charakter bezzwrotny i jednorazowy, uznaje się, że jest związana z momentem zawarcia umowy, a więc należy ująć ją w kosztach podatkowych w dacie wystawienia faktury.
Podsumowując bezwzględnie na to jaką metodę kosztów wybierze podatnik (kasową lub memoriałową) opłatę wstępną ujmujemy w kosztach firmowych z dniem wystawienia faktury.
Przykład:
Firma Gucio w marcu 2022 wzięła w leasing drukarkę 3D. Następnego miesiąca otrzymała fakturę za opłatę wstępną. Czy przedsiębiorstwo powinno podzielić opłatę jednorazową proporcjonalnie do okresu korzystania z drukarki?
Nie. Opłata wstępna to opłata jednorazowa, dlatego cała jej wartość powinna zostać ujęta z datą wystawienia faktury.
Leasing operacyjny a podatek VAT
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dotyczy to również, usług leasingu operacyjnego. Leasingobiorca otrzymując fakturę za leasing operacyjny, powinien ująć taki koszt do KPiR zgodnie z datą wystawienia dokumentu, a do rejestru VAT według daty otrzymania faktury.
Jeżeli leasing dotyczy pojazdu, podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT od poniesionego kosztu w zależności od sposobu użytkowania pojazdu w prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli podatnik wykorzystuje pojazd do celów:
- służbowych i prywatnych, wówczas ma prawo do odliczenia podatku w wysokości 50% VAT od rat leasingowych oraz opłaty wstępnej;
- wyłącznie służbowych, podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT w pełnej wartości.
Należy jednak pamiętać, aby obowiązkowo dokonać:
- zgłoszenia do urzędu skarbowego pojazdu jako firmowego na formularzu VAT-26,
- ewidencjonowania przejechanych tras w ewidencji przebiegu pojazdu do celów rozliczenia podatku VAT (prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu),
- sporządzenia regulaminu wykorzystywania samochodu w firmie.
W przypadku, gdy przedsiębiorca zwolniony jest z podatku VAT może całą wartość podatku VAT ująć w kosztach uzyskania przychodu. Oznacza to, że nievatowiec ma możliwość ujęcia w kosztach firmowych wydatków na leasing operacyjny w wartości brutto.
Przykład:
Pan Andrzej jest nievatowcem. W czerwcu 2022 zawarł umowę leasingową na obrabiarkę do ogórków w jego gospodarstwie agroturystycznym. Następnego miesiąca otrzymał fakturę z pierwszą ratą leasingową. Jak pan Andrzej powinien ją ująć?
W tej sytuacji pan Andrzej jako nieczynny podatnik VAT, może ująć do kosztów uzyskania przychodów wysokość całej raty leasingowej.
Limity ujmowania opłat leasingowych
W wyniku nowelizacji ustawy o podatku dochodowym wprowadzono limit ujmowania opłat leasingowych. Wartość raty leasingowej jaką można ująć w kosztach uzyskania przychodu zależna jest od wartości i rodzaju danego pojazdu:
- 150 000 zł – dla samochodów spalinowych,
- 225 000 zł – dla samochodów elektrycznych.
Kwota przewyższająca limit nie może zostać ujęta w kosztach uzyskania przychodu. Jeżeli w działalności gospodarczej, podatnik VAT wykorzystuje samochód w sposób mieszany, to limit 150 000 zł dla pojazdów spalinowych wynosi wartość netto + 50% nieodliczonego podatku VAT. Jeżeli wartość pojazdu przekracza kwotę 150 000 zł, wówczas wartość raty leasingowej należy zaksięgować zgodnie z proporcją, wyliczoną na podstawie wzoru:
150 000 zł/ wartość pojazdu * wysokość raty leasingowej
Jak wygląda wykup z leasingu operacyjnego?
Wraz z zakończeniem umowy leasingu istnieje możliwość wykupu użytkowanego dotychczas przedmiotu leasingu na firmę bądź prywatnie.
Jeśli zdecyduje się na wykup na firmę, otrzyma fakturę VAT, dzięki której ma możliwość
ujęcia bezpośrednio w kosztach firmowych oraz odliczenia podatku VAT naliczonego lub ujęcia przedmiotu w ewidencji środków trwałych przedsiębiorstwa. Warunkiem jest to, że wartość faktury przekracza 10 000 zł (netto dla czynnych podatników VAT, a w przypadku nievatowców wartość brutto).
Gdyby przedsiębiorca wybrał drugą opcję, tj. wykup prywatny traci on możliwość odliczenia podatku VAT i nie może zaliczyć wydatków do kosztów firmowych. W przypadku, gdy przedmiotem leasingu jest pojazd, to jeśli pomimo wykupu samochodu na cele prywatne właściciel firmy zdecyduje się użytkować przedmiot także w działalności gospodarczej, wydatki związane z użytkowaniem go będzie mógł ująć w kosztach firmowych w wysokości 20% wartości wydatku, wraz z możliwością odliczenia podatku w wysokości 50% VAT.